چکیده مقدمه: کیفیت مسکن و محیط مسکونی ازجمله عوامل اثرگذار در میزان رضایت از محل زندگی است. عدم رضایت از محل سکونت منجر به ترک محل توسط ساکنان و در صورت استمرار، کاهش جمعیت را در پی دارد. اصطلاح پژمردگی شهری درواقع کاهش مستمر جمعیت در یک محله در درازمدت را شامل می‏شود که در ادامه منجر به زوال یک شهر می‌گردد. این مطالعه به شکل خاص به بررسی این موضوع در منطقه ثامن شهر مشهد می‏پردازد‏. منطقه‏ای در مجاورت حرم مطهر امام هشتم علیه‌السلام، که طی سال‌های اخیر با کاهش جمعیت همراه بوده است. روش: شیوه مطالعه توصیفی-تحلیلی و سؤال اصلی پژوهش؛ سنجش کیفیت و رضایت از محیط مسکونی و تأثیر آن بر سرزندگی و پژمردگی بافت این محدوده است. برای این منظور با بهر‏ه‏گیری ابزار پرسش‌نامه و تکمیل آن از ساکنان محدوده اقدام به جمع‌آوری اطلاعات موردنیاز گردید. حجم نمونه با استفاده از نرم‌افزار PASS و با سطح اطمینان 95 درصد، 112 نفر تعیین شد. اطلاعات جمع‌آوری‌شده با تکیه‌بر مدل مفهومی پژوهش و با استفاده از مدل‌سازی معادلات ساختاری، مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. یافته­ ها: بررسی عوامل گوناگون در این زمینه نشان داد که شاخص شرایط ویژگی‌های محله (شامل9متغیر) به میزان 88 درصد، بیش‌ترین اثرگذاری را در این خصوص داشته است. شاخص ویژگی مسکن (شامل4 متغیر) با 28 درصد و شاخص ویژگی فعالیت و اقتصاد (شامل3 متغیر) با 17درصد در رتبه‌های بعدی قرار دارند. نتیجه­ گیری: نتایج این بررسی نشان داد که طی بازه زمانی 1365-1395 به میزان 5/86 درصد از جمعیت منطقه، خارج‌شده‌اند، که حاکی از پژمردگی منطقه است.

کلمات کلیدی