هورامان، یکی از مراکز مهمِ تمدنی ایران با پیشینه‌ای کهن از نظر تاریخی و فرهنگی است که بسیاری از جنبه‌های فرهنگی آن هنوز برای پژوهشگران ناشناخته باقی مانده است؛ جنبه‌هایی که در ناخودآگاه و ذهن مردم هستند. بسیاری از آیین‌ها و سنت‌های مردم کرد ـ به‌عنوان یکی از اقوام اصیل ایرانی ـ در فرهنگ و تاریخ ایران باستان ریشه دارد. آیین‌ها، سنت‌ها و جشن­ها و به طور کلی اساطیر هر قومی، نمود دیرینگی فرهنگ و هویت آن قوم است. هدف از این پژوهش پرداختن به بازمانده آیین‌های باستانی در هورامان در سه محور جشن عروسی پیر شالیار؛ مراسم بوکه بارانه (عروسی باران) و رسم بیل دانه است. این مقاله به روش توصیفی­ـ تحلیلی و بررسی میدانی می­ کوشد به این پرسش پاسخ دهد که بین آیین‌های رایج در هورامان با آیین‌های باستانی ایرانیان چه ارتباطی وجود دارد؟ نتایج حاکی از آن است که جشن پیرشالیار، نه یک مراسم عروسی به پاس بزرگداشت یک شخصیت مذهبی، بلکه بازمانده جشن سده است که بعدها رنگ و بوی اسلامی به خود گرفته است. مراسم و دعای بوکه بارانه با جشن پیروزی تیشتر بر دیو خشکسالی ارتباط دارد. رسم بیل‌دانه نیز با نمادها و عناصر موجود در آن، بازمانده جشن­های روستایی ـ کشاورزی ایرانیان باستان است.

کلمات کلیدی