نوسازی آموزشی در برخی از مدارس دینی نجف در دورۀ معاصر، متأثر از اوضاع فرهنگی، اجتماعی و سیاسی عراق در سدۀ بیستم میلادی بود. مطالعه و مقایسۀ روند اصلاحات آموزشی در این مدارس از ابتدای این قرن تا 1963م/1382ق، از جنبه سیر زمانی و ابعاد نوسازی، یعنی مسألۀ پژوهش حاضر، با روش توصیفی به سامان رسید. با هدف افزایش شناخت تاریخچۀ نهاد آموزشی و در نتیجه تاریخ فرهنگی شیعه، پرسش اصلی این تحقیق برآن قرار گرفت که روند تغییرات آموزشی در مراکز آموزش دینی نجف از آغاز سدۀ بیستم تا استقرار حزب بعث ( 1963م/1382ق) چگونه بود و ابعاد و دامنه اصلاحات آموزشی در آنها چه تفاوت­ها و شباهت­هایی داشت؟ اصلاحات مراکز دینی نجف از 1936م/1354ق آغاز شد و تا سال 1963م/1382ق، با وجود فراز و نشیب های گوناگون، از منظر سیر زمانی روندی رو به رشد داشت. نخست جمعیة­منتدی­النشر در این مسیر گام برداشت و همین موضوع سبب شد تا ابعاد کمی و کیفی اصلاحات مدارس این انجمن به الگوی چهار مدرسۀ دیگر تبدیل شود. بیشترین میزان الگوبرداری از آن مسؤولان جامعةالنجف الدینیة بود. در همۀ مراکز علمی، مهم­ترین نوسازی آموزشی در زمینۀ تدوین برنامه ای تحصیلی و ضوابط آموزشی منظم صورت گرفت و تأکید در آن، بیشتر متوجه تغییرات کمی بود.

کلمات کلیدی