این آزمایش به‌منظور بررسی تأثیر دو شکل معدنی و آلی منگنز بر عملکرد، فعالیت‌های آنتی‌اکسیدانی، سیستم ایمنی و استحکام استخوان بر روی 250 قطعه مرغ تخم‌گذار لگهورن سویه‌های لاین w-36 با سن 82 هفته در 5 تیمار و 5 تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. تیمارها عبارت بودند از: تیمار 1: شاهد (جیره 1)، تیمار 2: جیره پایه + 100 درصد سولفات منگنز، (جیره 2). تیمار 3: جیره پایه + 75 درصد سولفات منگنز و 25 درصد کیلات آلی منگنز (جیره 3). تیمار 4: جیره پایه + 50 درصد سولفات منگنز و 50 درصد کیلات آلی منگنز (جیره 4). تیمار 5: جیره پایه + 75 درصد کیلات آلی منگنز و 25 درصد سولفات منگنز (جیره 5). نتایج به‌دست‌آمده در این آزمایش نشان داد کمترین میزان ضریب تبدیل خوراک و بیشترین میزان مصرف خوراک، درصد تخم‌گذاری، وزن تخم‌مرغ و توده تخم‌مرغ در جیره‌های 4 و 5 یعنی تیمارهای دریافت‌کننده 50 % و 75 % کیلات آلی منگنز مشاهده شد. میزان ایمنوگلوبولین G و ایمنوگلوبولین M به‌طور‌‌ معنی‌داری تحت تأثیر تیمارهای آزمایشی قرار گرفت. به‌طوری‌که میزان ایمنوگلوبولین G و ایمنوگلوبولین M در تیمارهای آزمایشی افزایش‌‌ معنی‌داری نسبت به تیمار شاهد نشان دادند؛ درحالی‌که در ایمنوگلوبولین M اختلاف معنی‌داری بین جیره 3 و جیره شاهد مشاهده نشد. میزان مالون دی آلدئید به‌طور‌‌ معنی‌داری در تیمارهای جیره 4 و 5 نسبت به تیمار شاهد کاهش یافت. درصد 2،2-دی فنیل-1-پیکریل هیدرازیل (DPPH) در جیره­های 3، 4 و 5 به‌طور‌‌ معنی‌داری در مقایسه با جیره شاهد افزایش‌‌ معنی‌داری نشان داد. همچنین میزان سوپر اکسید دیسموتاز در جیره 2 نسبت به باقی جیره‌ها و جیره شاهد کاهش‌‌ معنی‌داری را نشان داد. این در حالی است که اثرات مکمل معدنی و آلی منگنز بر استحکام استخوان درشت‌نی مرغ‌های تخم‌گذار مسن تحت تأثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت. در کل می‌توان این‌چنین بیان کرد که افزودن مکمل منگنز در جیره مرغان تخم‌گذار باعث بهبود عملکرد، فعالیت آنتی‌اکسیدانی و سیستم ایمنی شد که این بهبود در مکمل آلی منگنز نسبت به مکمل معدنی آن بیشتر قابل مشاهده بود که این نتیجه به دلیل آن است که میزان جذب شکل آلی بیشتر از شکل معدنی می باشد.

کلمات کلیدی