تغییر اقلیم به دنبال گرمایش جهانی در دهه‌های اخیر تأثیر زیادی در مناطق مختلف به‌همراه داشته است. جهت پیش‌نگری دمای کمینه و بیشینه مناطق سردسیر ایران از داده‌های 28 ایستگاه همدید کشور و برونداد مدل CanESM2 از سری مدل‌های CMIP5 استفاده شد. مقیاس‌کاهی با مدل آماری SDSM طی دوره‌ تاریخی (2005-1991) و پنج دوره آینده (2040-2026، 2055-2041، 2070-2056، 2085-2071، 2100-2086)، تحت سه سناریوی خوشبینانه (RCP2.6)، حدواسط (RCP4.5) و بدبینانه (RCP8.5) انجام شد. جهت درستی ‌سنجی برونداد دمای کمینه و بیشینه مدل مقیاس‌کاهی شده از چهار سنجه آماری PCC، RMSE، MBE و PBIAS استفاده شد. نتایج درستی‌ سنجی برونداد مدل SDSM نشان داد که این مدل در عرض‌های جغرافیایی بالا و مناطق سردسیر از کارایی نسبتاً مناسبی برخوردار است. با این وجود به دلیل در دسترس بودن تنها یک واسط کاربری GCM (مدل CanESM2)، در نظر نگرفتن روابط فیزیکی جو توسط مدل SDSM و همچنین تکیه صرف بر روابط آماری بین داده‌های مشاهداتی و GCM، نتایج دارای عدم قطعیت زیادی نسبت به برونداد مدل‌های دینامیکی و یا روش‌ دینامیکی-آماری و مدل‌ همادی می باشد. بی‌هنجاری دمای کمینه و دمای بیشینه در دوره‌‌های پیش‌نگری اول تا پنجم براساس سه سناریوی واداشت تابشی مثبت است. نتایج بی‌هنجاری دمای کمینه نشان داد که کمینه بی‌هنجاری مثبت در ایستگاه‌ یاسوج و بیشینه آن در ایستگاه پیرانشهر مشاهده می‌شود. به‌همین‌ترتیب بی هنجاری دمای بیشینه در ایستگاه‌های تهران (ژئوفیزیک) و تهران (شمیران) مشاهده می‌شود. بطور کلی، دمای کمینه و بیشینه تحت سناریو‌های حد واسط (RCP4.5) و بدبینانه (RCP8.5) نسبت به سناریوی خوشبینانه (RCP2.6) افزایش بیش‌تری را به‌خصوص برای مناطق شمال‌غربی ایران نشان می‌دهند. این نتیجه از آن جهت مهم است که با افزایش دما ذوب سریعتر پوشش برف در مناطق سردسیر برای کشور خشک و نیمه خشکی همچون ایران به دلیل کاهش دسترسی به آب شیرین یک تهدید بالقوه محسوب می‌شود.

کلمات کلیدی