به منظور تعیین بهترین تاریخ کاشت پاییزه ارقام چغندرقند در منطقه خراسان بزرگ، آزمایشی بصورت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در استان‌های خراسان شمالی‌ ‌(شیروان)، خراسان رضوی (مشهد) و خراسان جنوبی ‌(خضری دشت بیاض) در سال زراعی 99-1398 انجام شد. کرت‌های اصلی شامل سه تاریخ کاشت ‌(10، 15 و 20 مهرماه)‌ و کرت‌های فرعی شامل سه رقم چغندرقند مقاوم به بولت ‌‌(گیادا، مراک و شریف)‌ بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثرمتقابل منطقه در رقم بر صفات درصد بولتینگ، عملکرد ریشه، عیار قند، میزان سدیم، ضریب استحصال و عملکرد شکر سفید معنی‌دار بود. تاریخ کاشت اول (10 مهر) در منطقه مشهد برای هر سه رقم منجر به بیشترین درصد ساقه‌روی (78 تا 90 درصد) شد. با تأخیر در کاشت از 10 مهر به 20 مهر، از درصد ساقه‌روی ارقام به شدت کاسته شد. رقم گیادا در منطقه مشهد با 3/47 تن در هکتار بیشترین و رقم شریف در منطقه شیروان با 6/22 تن در هکتار کمترین عملکرد ریشه را داشتند. منطقه شیروان عملکرد ریشه کمتری نسبت به دو منطقه دیگر داشت. بیشترین عیارقند (78/18 درصد) مربوط به رقم گیادا در منطقه شیروان بود و کمترین عیار (01/13 درصد) در رقم شریف در منطقه مشهد مشاهده شد. در مناطق شیروان و خضری رقم گیادا و در منطقه مشهد رقم مراک بیشترین عملکرد شکر سفید را داشتند به طور کلی، نتایج نشان داد که کشت رقم گیادا در تاریخ 15 مهرماه می‌تواند منجر به حداکثر بهره‌وری و کیفیت چغندرقند در مناطق مورد مطالعه شود.

Keywords