اقتصاددانان حداقل از زمان کتاب ثروت ملل آدام اسمیت در سال ۱۷۷۶ همواره در پی پاسخ به این سوال هستند که چرا برخی مکان ها رشد می کنند، رونق می گیرند و به استانداردهای زندگی بالاتری دست می یابند. از این رو، داشتن رشد و توسعه بالا، سبب برخورداری آحاد جامعه از امکانات و مزایای اقتصادی و اجتماعی بسیاری می شود. هدف از این مقاله بررسی رابطه تجربی بین فناوری اطلاعات و ارتباطات و رشد و شاخص توسعه انسانی در کشورهای حوزه منا است. بدین منظور در این پژوهش از داده های پانل در بازه سالانه ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۹ برای کشورهای عضو منا استفاده شده است. نتایج تجربی به دست آمده با استفاده از روش رگرسیون به ظاهر نامرتبط (SUR) نشان می دهد که فناوری اطلاعات و ارتباطات بر رشد اقتصادی به میزان ۰.۰۰۳ درصد و بر شاخص توسعه انسانی به میزان ۰.۱۹۲ واحد در کشورهای منا تاثیر مثبت و معناداری داشته است. همچنین سایر متغیرهای پژوهش از جمله بازبودن تجاری، سرمایه گذاری مستقیم خارجی و تشکیل سرمایه ثبات ناخالص بر رشد اقتصادی به ترتیب به میزان ۰.۰۰۲، ۰.۰۰۱ و ۰.۰۰۱ درصد و بر شاخص توسعه انسانی به ترتیب به میزان ۰.۳۸۰، ۰.۰۷۱ و ۰.۳۲۱ واحد تاثیر مثبت و معناداری داشته اند. همچنین شایان ذکر است که در معادله رشد اقتصادی متغیر سرمایه گذاری مستقیم خارجی معنادار به دست نیامده است.

کلمات کلیدی