در این مقاله با درنظر گرفتن پهنه‌های اقلیمی کشور، پیکربندی مدل منطقه‌ای اقلیمی RegCM4.5 انجام شده است؛ به این صورت که پس از انتخاب طرحواره‌های لایه مرزی سیاره‌ای و سطح زمین، انتخاب طرحواره مناسب همرفت در هر منطقه از حوزه مدل بر اساس طبقه‌بندی اقلیمی ایران با استفاده از نمایه دمارتن انجام شد. برای این منظور ابتدا پهنه ایران بر اساس نمایه دمارتن به هفت طبقه اقلیمی خیلی مرطوب، مرطوب، نیمه مرطوب، مدیترانه‌ای، نیمه خشک و خشک تقسیم‌بندی شد. دوره مورد مطالعه شامل 5 دوره پربارش 2019-2014 (نوامبر تا می) بوده است. تفکیک افقی مدل منطقه‌ای 30 کیلومتر، طرحواره‌های لایه مرزی سیاره‌ای و سطح زمین به ترتیب Holslag و BATS در نظر گرفته شد. در دوره یادشده، ابتدا در چند آزمایش طرحواره‌های همرفت Kuo، Grell، Emanuel، Tiedtke و Kain برای دستیابی به پیکربندی بهینه مورد آزمایش قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که در اقلیم‌های خیلی مرطوب، مرطوب، نیمه مرطوب و مرطوب طرحواره همرفت Tiedtke ، در مناطق نیمه خشک طرحواره Grell و در مناطق خشک طرحواره Kuo کمترین اریبی را نسبت به سایر طرحواره‌های همرفت داشتند. لذا پیش‌بینی فصلی کشور با تلفیق طرحواره‌های منطقه‌ای ارائه شد که اریبی میانگین آن در سطح کشور در طرحواره‌های تلفیقی، Tiedtke ، Grell و Kuo به ترتیب 0.45، 0.79، 1.01 و 0.69 میلیمتر محاسبه شد. از طرف دیگر نمودار ROC طرحواره های مختلف نشان داد که دو طرحواره Tiedtke و Grell بهترین نتایج را برای پیش‌بینی فصلی میانگین ماهانه بارش دارند. نتایج نشان دادند که طرحواره تلفیقی منطقه‌ای (TGK) بین 54 تا 126 درصد نسبت به طرحواره‌های منفرد بهبود در مقادیر خطا را نشان می‌دهد. در مجموع می‌توان گفت انتخاب پیکربندی بهینه بر مبنای ایده طرحواره همرفت مبتنی بر طبقه اقلیمی می‌تواند عملکرد مدل منطقه‌ای RegCM4.5 را در پیش‌بینی فصلی بارش ایران افزایش دهد.

کلمات کلیدی