عنوان : ( پیش نگری خشکسالی تحت سناریوهای SSP تا پایان قرن بیست ویکم، مطالعه موردی: حوضه دریاچه ارومیه )
نویسندگان: آذر زرین , عباسعلی داداشی رودباری , الهام کدخدا ,چکیده
پیشنگری رخدادهای خشکسالی در یک منطقه مستعد خشکسالی همانند حوضه دریاچه ارومیه که یکی از آسیب پذیرترین مناطق برای مواجهه با خشکسالیهای مکرر و با شدت بالا در ایران است، برای کاهش ریسک مرتبط با آن بسیار مهم است. این پژوهش، با هدف پیشنگری خشکسالی هواشناسی در حوضه دریاچه ارومیه انجام شده است. برای این منظور مدلهای تصحیح شده اریبی CMIP6 تحت سناریوهای خوشبینانه (SSP1-2.6) و خیلی بدبینانه (SSP5-8.5) طی دوره 2100-2026 با استفاده از شاخص خشکسالی بارش تبخیر-تعرّق استاندارد شده هواشناسی (SPEI-1) مورد بررسی قرار گرفتهاند. درستی برونداد بارش مدلهای منفرد CMIP6 و مدل همادی تولید شده (MME) با روش میانگین وزنی با رویکرد مستقل (IWM) با سه سنجه آماری NRMSE، MBE و PCC مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد مدلهای منتخب CMIP6 به رغم کمبرآوردی بارش در ایستگاههای نماینده مورد بررسی، کارایی مناسبی برای برآورد متغیر بارش در سطح حوضه دارند. مدل همادی تولید شده مقدار سنجه PCC را در تمامی ایستگاهها به 0.99 رسانده است. مقایسه شاخص SPEI-1 بین دادههای CMIP6-MME و دادههای هشت ایستگاه هواشناسی نشان از انطباق خوب شاخص در فصول پاییز، زمستان و بهار است. پیشنگری خشکسالی با مدلهای CMIP6 نشان از افزایش قابل توجه رخدادهای خشکسالی عمدتاً در غرب و شمال حوضه را برای دوره گرم سال دارد. شدت خشکسالی و درصد سالهای کمتر از نرمال در آینده میانی (2075-2051) بیشتر از آینده دور (2100-2076) بخصوص برای سناریو SSP5-8.5 برای متوسط پهنهای حوضه است. این نتایج میتواند مبنایی برای توسعه اقدامات سازگاری با خشکسالی در حوضه دریاچه ارومیه را فراهم کند.
کلمات کلیدی
, خشکسالی, شاخص SPEI , مدل های CMIP6, مدل همادی, حوضه دریاچه ارومیه@article{paperid:1090839,
author = {زرین, آذر and داداشی رودباری, عباسعلی and الهام کدخدا},
title = {پیش نگری خشکسالی تحت سناریوهای SSP تا پایان قرن بیست ویکم، مطالعه موردی: حوضه دریاچه ارومیه},
journal = {تحقیقات آب و خاک ایران},
year = {2023},
volume = {53},
number = {7},
month = {February},
issn = {2008-479X},
pages = {1499--1516},
numpages = {17},
keywords = {خشکسالی، شاخص SPEI ، مدل های CMIP6، مدل همادی، حوضه دریاچه ارومیه},
}
%0 Journal Article
%T پیش نگری خشکسالی تحت سناریوهای SSP تا پایان قرن بیست ویکم، مطالعه موردی: حوضه دریاچه ارومیه
%A زرین, آذر
%A داداشی رودباری, عباسعلی
%A الهام کدخدا
%J تحقیقات آب و خاک ایران
%@ 2008-479X
%D 2023