کمبود فسفر در مناطق گرمسیری و مشکلات مصرف زیاد کودهای شیمیایی، اهمیت پرداختن به همزیستی گیاهان با ریزجانداران خاک را دوچندان می‌کند. به همین منظور آزمایش گلخانه‌ای با استفاده از دو گیاه ذرت و سویا در قالب طرح کاملا تصادفی با آرایش فاکتوریل در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل پنج سطح فسفر (صفر (P0)، (P1) 25، (P2) 50، (P3) 75 و (P4) 100 درصد توصیه کودی) و دو سطح حضور (M1) و عدم حضور (M0) قارچ فانلی‌فورمیس موسه بود. تجزیه آماری داده‌ها نشان داد که تاثیر سطوح مختلف فسفر و میکوریزا بر صفات اندازه‌گیری شده در سطح یک درصد معنی‌دار بودند. با افزایش مقدار فسفر، وابستگی و پاسخ میکوریزایی و کلونیزاسیون در دو گیاه کاهش یافت. اما سایر صفات مورد اندازه‌گیری با افزایش مقدار کود فسفر و حضور میکوریزا افزایش داشتند. وزن خشک اندام هوایی دو گیاه مورد مطالعه، وزن خشک ریشه (ذرت)، ارتفاع گیاه، غلظت و جذب فسفر در هر دو گیاه ذرت و سویا در تیمار P4M1بیشترین و در تیمار P0M0 کمترین مقدار را دارا بودند. در بیشتر صفات مورد اندازه‌گیری بیشترین تفاوت بین حضور و عدم حضور میکوریزا در سطح P0 مشاهده شد که بیانگر تاثیر بیشتر میکوریزا در زمان کمبود عنصر کم‌تحرک فسفر می‌باشد. با افزایش سطوح کود مصرفی، تفاوت بین تیمار حاوی میکوریزا نسبت به تیمار فاقد آن در هر سطح کودی، کاهش یافت.

کلمات کلیدی