اصلاح مولکولی برای بسیاری از گیاهان زینتی با چالشهای بسیاری ازجمله سایز بزرگ ژنوم، پلی پلوئیدی و یا فقدان منابع ژنتیکی کافی مواجه می باشد. به لطف پیشرفت های تکنولوژی توالی یابی نسل بعدی (NGS)، روش های موثری برای توسعه تعداد زیادی نشانگر DNA در یک بازه زمانی کوتاه فراهم شده است. یکی از روش هایی که اخیرا به منظور ارزیابی مشخصه های مولکولی ژرم پلاسم گیاهی با ژنوم های پیچیده و توالی یابی نشده ابداع شده است، روش GBS یا ژنوتایپینگ به کمک توالی یابی می باشد. از این تکنیک تا کنون جهت اصلاح و ارزیابی ژنتیکی 13 گونه گیاه زینتی از جمله رز، داوودی، ارکیده و اطلسی استفاده شده است. از میان این مطالعات، یک پژوهش بر روی گونه .Hydrangea macrophylla L با هدف مطالعه پویش کل ژنومی (GWAS)، هفت پژوهش به منظور بررسی تنوع ژنتیکی گونه های زینتی مختلف از جمله گلوکسینیا، ارکیده دندروبیوم و همچنین درختان زینتی Franklinia alatamaha و .Cornus florida L ، چهار مطالعه به منظور ساخت و تکمیل نقشه ژنتیکی گیاهان رز و اطلسی و چهار مطالعه به منظور توسعه مارکر مولکولی برای رز و داوودی انجام شده است. اولین کاربرد این روش در ایران به منظور بررسی تنوع درون و بینگونهای سریشهای (Eremurus spp) ایران، به عنوان گیاهان نهاندانه با ژنوم هاپلوئید بزرگتر از 8 گیگا باز، انجام شد. از این روش می توان به منظور شناسایی تنوع ژنتیکی برای ساخت نقشه های ژنتیک لینکاژی با تراکم بالا و کشف مارکرهای مولکولی لازم در مطالعات QTL و GWAS و همچنین برای شناسایی ژنهای کاندید بهره برد. روش GBS با توجه به هزینه کم،کارایی و دقت بالا به ازای هر نمونه یا مارکر، می تواند به شکل وسیعی در مطالعات ژنتیکی، توالی یابی و اصلاح گیاهان زینتی به کاربرده شود. Abstract: Molecular breeding techniques for many ornamental plants is faced with huge challenges including species’ large genome size, polyploidy, or lack of sufficient genomic resources. Thanks to advances in next-generation sequencing (NGS) technology, effective methods have been provided to develop large numbers of DNA markers in a short period of time. One of the leading techniques that has emerged to evaluate the molecular characteristics of plant germplasm with complex and non-sequenced genomes, is GBS approach or genotyping-by-sequencing. So far, the GBS method has been used for breeding and genotyping of nearly 13 ornamental species, including Rose, Chrysanthemums, Orchids and Petunia. Among these studies, one study on Hydrangea macrophylla L. with the aim of Genoe-wide association study (GWAS), seven studies to investigate the genetic diversity of various ornamental species including Gloxinia, Dendrobium, ornamental trees Franklinia alatamah and Cornus florida L., four studies to construct and elaborate genetic map including Rose and Petunia and four studies to develop molecular markers as in Rose and Chrysanthemum have been conducted. The first application of this method in Iran was performed on an angiosperm plant with a haploid genome larger than 8 Gb to study the genetic diversity within and between Iranian species of Eremurus. This method can be used to identify genetic diversity, assemble high density linkage genetic maps, discover the required molecular markers in QTL and GWAS studies, and verify candidate genes. Owing to the low cost, high efficiency and accuracy per sample or marker, GBS method can be widely used in genetic studies, sequencing and breeding of ornamental plants.

کلمات کلیدی