مقایسه برخی تفاسیر با روش قرآن با قرآن نشان می‌دهد مفسران در گزینش آیات مفسِر متفاوت عمل کرده‌اند و به هنگام تعارض احتمالات تفسیری، به دلیل فقدان سنجه‌ها و معیارهای اعتبار، گاه دچار لغزش یا برداشت‌های تفسیری متفاوتی شده‌اند. این پژوهش، باروش توصیفی-تحلیلی، اصول تحلیل گفتمان را با اصول وقواعد تفسیر قرآن، تلفیق وتطبیق نموده برخی ازملاک های صحت وسقم را شناسایی و معیارهایی را برای ارزیابی روش تفسیر قرآن با قرآن، توصیه وتجویز می‌نماید. با تجمیع آیات روشن می‌شود که سنجه اعتبار آیات مفسِّر و معنی ترجیحی واژه هم‌خانواده معنایی، گاهی به دلیل شواهد تاریخی در متن است نه صرف شباهت سیاق لفظی. سنجه‌های درستی آزمایی احتمالات تفسیری، با تلفیق اصول معناشناسی متن و قواعد فهم قرآن بدست می‌آید که با توجه به بافت کلامی متن (سیاق لفظی) و نگرش سیستمی مفسّر به متن قرآن بدست می‌آید. مهم‌ترین سنجه‌ها بر اساس اصول تحلیل گفتمان متن عبارتند از: بافت متن یا سیاق کلامی، توجه به معنای پایه و معنای سیاقی، توجه به عرف و نظام معنایی واژگان قرآنی، توجه به هم خانواده های معنایی و ترجیح معنی اثبات شده با قرائن نسبت به معنی سیاقی مشابه، توجه به معناشناسی تاریخی اصطلاحات رایج زمان نزول و کاربرد آن در بافت جمله.

کلمات کلیدی