خشکسالی به عنوان یکی از مخاطرات طبیعی، دارای پیامدهای متفاوتی بوده که از جمله­ی آن­ها می­توان به وضعیت معیشتی و تاب‌آوری بهره­ برداران کشاورزی به خصوص خرده­ مالکان روستایی اشاره نمود. با توجه به اینکه تاب‌آوری خانوارها به معنای توانایی بازگشت به شرایط قابل‌قبول زندگی خود پس از وقوع شوک­های مختلف می­باشد، هدف از این مطالعه بررسی اثر خشکسالی بر میزان تاب‌آوری خانوارهای روستایی در روستای حسین آباد رخنه گل واقع در شهرستان فریمان می­باشد. برای برآورد شاخص تاب‌آوری خانوارهای کشاورزان روستایی از شاخص تاب‌آوری ریما4 که توسط سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) ارائه گردیده استفاده شده است و همچنین بررسی اثر خشکسالی بر شاخص تاب‌آوری توسط روابط رگرسیونی حداقل مربعات معمولی صورت پذیرفته است. جهت برآورد مولفه­های تاب‌آوری از روش تحلیل عاملی و برای برآورد متغیر پنهان تاب‌آوری از روش میمیک5 استفاده گردیده است. نمونه­ ی مورد مطالعه شامل 149 بهره­ بردار زراعی می­باشد که از روش نمونه­ گیری تصادفی ساده از روستای حسین آباد رخنه گل انتخاب گردیده است. جمع­آوری داده­ها در سال 1400 از طریق مصاحبه با سرپرست خانوار و تکمیل پرسشنامه ­ی فائو صورت پذیرفته است. نتایج نشان داد که مولفه ­های دارایی و ظرفیت تطبیق در افزایش تاب‌آوری خانوارهای روستایی منطقه مورد مطالعه نقش قابل توجهی داشته و متغیرهای خشکسالی، از دست دادن دام و زن بودن سرپرست خانوارهای مورد بررسی دارای اثر منفی بر میزان تاب‌آوری آن­ها می­باشد. از این رو با توجه به محدودیت­های زمانی و بودجه­ای در سیاست­گذاری­های کلان مربوطه و همچنین با در نظر گرفتن نتایج بدست آمده از مطالعه در خصوص تبعات وقایعی همچون خشکسالی بر میزان تاب‌آوری خانوارهای روستایی، اتخاذ سیاست­های کشاورزی مربوطه همچون تعیین الگوی کشت متناسب با شرایط اقلیمی هر منطقه، می­تواند در کاهش آسیب­پذیری خانوارهای روستایی در مواجهه با بحران­های مختلف موثر واقع گردد.

کلمات کلیدی