عنوان : ( خاندان بهبهانی و گفتمان تصوفستیزی در دوره قاجار )
نویسندگان: سعید مهری , محمد تقوی ,بر اساس تصمیم نویسنده مقاله دسترسی به متن کامل برای اعضای غیر دانشگاه ممکن نیست
چکیده
با اوجگیری تصوف در اوایل دورۀ قاجار، کشمکش میان مجتهدان و صوفیان نیز شدت گرفت. صوفیان تلاش میکردند تا پایگاه اجتماعیِ سابق خود را بهدست آورند و از طرفی مجتهدان نیز نمیخواستند به این رقیبانِ سُنتی خود مجالی دهند. این امر سبب شد در دروۀ قاجار جریانی تازه از نزاع میان مجتهدانِ شیعه و صوفیان پدید آید. این نزاع دوسویه، در حد مجادلات قلمی و ردّیه نویسی متوقف بود، تا اینکه در اوایل دوره قاجار محمدعلی بهبهانی و فرزندانش سردمدار گفتمان تصوفستیزی شدند. ازاین دوره به بعد نزاع صوفی و فقیه دیگر نزاعِ عقیدتیِ مبتنی بر ردّیه نویسی نیست، بلکه تلاشی است برای حذف گفتمانِ رقیب. خاندان بهبهانی دراین گفتمان صوفیستیزانه، نقشی پررنگ داشت و فصلی نو پدید آورد. اهمیت بهبهانیها در این گفتمان صوفیستیزانه، هم از جهت کثرت آثار صوفیستیزانۀ افراد این خاندان است و هم عَمَلِ صوفیکُشیِ آنان؛ که این اقدام سبب شد چهارتن از صوفیان مشهور زمانه، مستقیماً و یا با دستور محمدعلی بهبهانی کشته شوند؛ اقدامی که پیش ازین در تاریخ بیسابقه یا کمنظیر بودهاست. این مقاله میکوشد منحصراً به به بررسی نقش محمدعلی بهبهانی و خاندانِ او در تقویت و گسترش گفتمان صوفیستیزانۀ اوایل دوره قاجار بپردازد.
کلمات کلیدی
, بهبهانی خاندان قاجار, دوره گفتمان, ستیزی, تصوف@article{paperid:1092076,
author = {مهری, سعید and تقوی, محمد},
title = {خاندان بهبهانی و گفتمان تصوفستیزی در دوره قاجار},
journal = {کهن نامه ادب پارسی},
year = {2022},
volume = {13},
number = {1},
month = {September},
issn = {2383-0603},
pages = {473--497},
numpages = {24},
keywords = {بهبهانی خاندان قاجار، دوره گفتمان، ستیزی، تصوف},
}
%0 Journal Article
%T خاندان بهبهانی و گفتمان تصوفستیزی در دوره قاجار
%A مهری, سعید
%A تقوی, محمد
%J کهن نامه ادب پارسی
%@ 2383-0603
%D 2022