پژوهش حاضر با هدف اثر اصلاح کننده های خاک، بر پاسخ های فیزیولوژیک (مقاومت روزنه‌ای، دمای برگ، کلروفیل، درصد کلونیزاسیون ریشه، کاروتنوئید، پرولین) درختچه مرتعی کام تیغ (Lycium depressum Stocks) به تنش خشکی بود. آزمایش ها در شرایط نیمه کنترل شده گلخانه ای انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی شامل تیمار اصلی آبیاری در 4 سطح (100، 75، 50 و 25 درصد ظرفیت زراعی) و تیمار فرعی اصلاح کننده‌های خاک بررسی شد. در هر تیمار ترکیبی آبیاری و اصلاح کننده خاک 5 تکرار و در مجموع 160 گلدان برای انجام آزمایش مورد استفاده قرار گرفت. تیمار های فرعی اصلاح کننده های خاک شامل هیدروژل و نیتروباکتر، میکوریزا و زئولیت در هر گلدان اضافه شد. مقدار مقاومت روزنه‌ای از 48 متر مربع در ثانیه بر مول در سطح آبیاری 100 درصد به 44 متر مربع در ثانیه بر مول در آبیاری 25 درصد کاهش پیدا کرد، دمای برگ در سطح آبیاری 100 درصد در اصلاح کننده هیدروژل بدون میکوریزا از 26 درجه سانتی گراد به 57/21 درجه سانتی گراد در آبیاری 25 درصد کاهش یافت، در سطح آبیاری 100 درصد در اصلاح کننده زئولیت بدون میکوریزا مقدار کلروفیل b+a از 6/0 میلی گرم بر گرم به 20/1 میلی گرم بر گرم در آبیاری 25 درصد افزایش پیدا کرد. مقدار کاروتنوئید در سطح آبیاری 100 درصد در اصلاح کننده زئولیت با میکوریزا از 1/0 میلی گرم بر گرم به 2/0 میلی گرم بر گرم در آبیاری 25 درصد افزایش یافته است در تیمار شاهد با میکوریزا در سطح آبیاری 100 درصد در مقایسه با سطح آبیاری 50 درصد، درصد کلونیزاسیون ریشه 5/1 درصد افزایش داشت. مقدار پرولین در تیمار هیدروژل بدون میکوریزا در آبیاری 100 درصد 77/2 میکرومول بر گرم و در سطح آبیاری 50 درصد 66/2 میکرومول بر گرم اندازه گیری شد. کاهش پرولین در سطح آبیاری 50 درصد نشان می دهد اصلاح کننده هیدروژل باعث افزایش مقاومت گونه Lycium depressum Stocks به تنش خشکی شده است. نتایج تحقیق نشان داد افزایش خشکی باعث کاهش عملکرد فیزیولوژیک گیاه می شود و کاربرد مواد اصلاح کننده خاک در شرایط تنش خشکی به دلیل بهبود پارامترهای فیزیولوژیک، باعث افزایش مقاومت گیاه خواهد شد و تیمارهای نیتروباکتر بدون میکوریزا، هیدروژل و زئولیت با میکوریزا و بدون میکوریزا به دلیل بهبود بیشتر پارامترهای فیزیولوژیک، برای کاشت گیاه در در طبیعت توصیه می شود.

Keywords