امروزه در راستای حصول پیشرفت اقتصادی و دستیابی به توسعه پایدار روستایی، گسترش کسب وکارهای کوچک مقیاس خانگی به عنوان یکی از راهبردهای توسعه روستایی مورد توجه قرارگرفته است. منظور از مشاغل خانگی، نوعی کسب وکار است که با عضویت اعضاء خانواده در فضای مسکونی و در قالب یک طرح کسب وکار مجاز شکل می گیرد. هدف مطالعه حاضر نقش کسب وکارهای کوچک مقیاس خانگی مبتنی بر پرورش کرم ابریشم بر توسعه روستایی است. روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی و از لحاظ هدف، کاربردی است. نحوه جمع آوری اطلاعات، مبتنی بر روش اسنادی و برداشت میدانی است. در این مطالعه 9 روستای پرورش دهنده کرم ابریشم در شهرستان بجنورد به کمک کارشناسان جهاد کشاورزی شناسایی و به کمک خبرگان روستایی، ابزار پژوهش در طیف لیکرت تکمیل شد. در این مطالعه 15 اثر کسب و کارهای کوچک مقیاس مبتنی بر پرورش کرم ابریشم بر توسعه روستایی شناسایی شد. نتایج نشان داد در سطح روستاهای مورد بررسی 294 کسب و کارخانگی مبتنی بر پرورش کرم ابریشم وجود دارد که مجموعا 20750 کیلو پیله تر تولید می کنند. همچنین کسب وکارهای خانگی پرورش کرم ابریشم در روستاهای شهرستان بجنورد به ترتیب بر «اشتغالزایی برای زنان روستایی» با میانگین 4.4 و «همکاری اعضای خانواده» با 4.3 و «کاهش بیکاری فصلی» با 4.2 در حد زیاد و خیلی زیاد تاثیر گذاشته است. لذا مشاغل خرد و خانگی باعث کاهش بیکاری و افزایش بهره وری افراد و منابع و در نتیجه، افزایش درآمد و کاهش فقر خانوار روستایی می شود. پیشنهاد می شود از طریق حمایت از سرمایه گذاری در مشاغل خرد و خانگی مبتنی بر پرورش کرم ابریشم در منطقه، ضمن تقویت زنجیره ارزش مبتنی بر ابریشم، زمینه ایجاد اشتغال و درآمد پایدار در روستا را فراهم و از این طرق به رشد اقتصادی پایدار در این نواحی، که از اهداف مهم توسعه پایدار روستایی است، دست یافت.

کلمات کلیدی