توسعة همه جانبه و پایدار گردشگری روستایی مستلزم شناخت و بهره گیری مناسب از پتانسـیل هـای بـالقوه و در نهایت برنامه ریزی درست است؛ جاذبه های گردشـگری یکی از عناصر اصلی گردشگری است که بدون آن ایجاد تقاضا برای مقصد گردشگری دشوار است. شهرستان نیشابور با داشتن جاذبه های گردشگری روستایی طبیعی و انسانی متنوع، یکی از مقاصد اصلی گردشگری استان خراسان رضوی است که سالانه گردشگران زیادی را به خود جذب می کند. بر این اساس پژوهش حاضر به ظرفیت سنجی و پهنه بندی جاذبه های گردشگری روستایی شهرستان نیشابور می پردازد. روش تحقیق توصیفی - تحلیلی و گردآوری اطلاعات میدانی با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته بوده و به کمک 322 خبره محلی تکمیل گردید. تجزیه تحلیل داده ها بـا اسـتفاده از سیسـتم اطلاعـات جغرافیایـی (GIS) و مـدل AHP انجام گرفت؛ بدین منظور، 44 لایه های اطلاعاتی شـامل 15 جاذبه طبیعی، 8 جاذبه فرهنگی و 21 جاذبه تاریخی تهیه و در محیـط GIS تصحیح خطـا گردیـد. اعمـال وزن هـای مناسـب نیـز به کمک Expert Choice انجـام شـد؛ در ادامه با تلفیق و همپوشـانی لایه های اطلاعاتی در محیطGIS ، پهنه های مناسـب شناسـایی و اولویت هـای برتـر توسعه گردشگری روستایی به تفکیک هر نوع جاذبه در شهرسـتان نیشابور معرفـی گردید. نتایـج نشـان داد روستاهای دارای پتانسیل بالا در زمینه گردشگری به صورت نواری از حاشیة شمال شرق به شمالغرب شهرستان کشیده شده اند. روستاهای بوژان، گرینه، ینگجه، چکنه علیا، کلیدر، برزنون، طاقان، عیش آباد، غار، سوقند، حصار، دیزباد علیا دارای قابلیـت بیشـتری بـوده و لازم اسـت در اولویـت برنامه های توسعه گردشگری قرار گیرند. همچنین 46.6 درصد شهرستان از نظر پتانسیل جاذبه گردشگری روستایی در طبقه بسیار نامناسب، 16.61 درصد در طبقه نامناسب، 21.22 درصد در طبقه متوسط، 14.81 درصد در طبقه مناسب و 0.74 درصد در طبقة بسیارمناسب قرار دارند. به نظر می رسد در صورتی که گردشگری روستایی به نحوی مناسب با پراکندگی و تنوع جاذبه ها مدیریت و برنامه ریزی شود می تواند خالق یا محرک فرایند توسعه یافته ای برای حصول به پایداری در نواحی روستایی و صنعت گردشگری باشد.

کلمات کلیدی