استفاده از عصارههای گیاهی میتواند جایگزینی برای کاهش استفاده از قارچکشها و آفتکش‌ها در کنترل بیماریها و آفات محصولات کشاورزی باشد. در مقیاس جهانی، مردم از گیاهان برای درمان بیماریها و عفونت‌ها استفاده کردهاند و این باعث شده است که توجه به پتانسیل تنوع زیستی گیاهان دارویی و تمرکز بر کشف تاثیر ضدمیکروبی آنها افزایش یابد. در این پژوهش، 9 عصاره‌ی خام، دی کلرومتان، اتردوپترول و متانولی از قسمت‌های هوایی و ریشه‌ی سه گیاه متعلق به دو خانوادهی گیاهی Lamiaceae (Salvia chorassanica ,Scutellaria litwinowii) و Asteraceae(Helichrysum graveolens) از نظر فعالیت ضدقارچی علیه چهار قارچ,Fusarium proliferatum ,Fusarium culmorum, , pseudograminearum ,Fusarium solani Fusarium بیماریزا در گندم مورد ارزیابی قرار گرفتند. عصاره‌گیری با استفاده از روش پرکولاسیون انجام شد و سپس توسط روتاری تغلیظ شدند. عصاره‌های غلیظ با حلال‌های غیر قابل اختلاط فراکسیونه شدند و تمام این فراکسیون‌ها از نظر پتانسیل ضد قارچی در آزمایشگاه بر اساس مخلوط کردن فراکسیون‌ها با محیط مورد سنجش قرار گرفتند. توسعه تجربی شامل افزودن یک حلقه ی میسلیوم از جدایه‌های Fusarium sp. (5 میلی متر) است که از کلنی‌های خالص در وسط ظرف پتری به دست می‌آید. پتری‌ها در انکوباتور (2±25 درجه سانتی گراد) انکوبه شدند و ارزیابی با اندازه‌گیری قطر کلنی‌ها تا رسیدن به لبه مسطح انجام شد. طرح آزمایشی به صورت کاملا تصادفی با سه تکرار و یک تیمار شاهد(PDA) اجرا شد. غلظت μg/mL100 از فراکسیون‌های مختلف، زیست توده قارچی را به میزان قابل توجه 45-5 درصد نسبت به شاهد کاهش داد. به طور کلی بهترین فعالیت ضد قارچی را عصاره‌ی گیاهی از خانواده‌ی نعنا نشان داد. تاکید بر فعالیت زیاد عصاره‌ی دیکلرومتان ریشه‌ی اسکوتلاریا (Scutellaria litwinowii ,Lamiaceae) که چهار قارچ مورد آزمایش را با درصد بالاتری مهار کرد حائز اهمیت می‌باشد. حساسترین قارچ مورد بررسی F. culmorum بود زیرا عصاره دی کلرو متانی Scutellaria litwinowii چهل و پنج درصد از رشد این قارچ گیاهی ممانعت به عمل آورد. فعالیت ضدمیکروبی عصاره‌های مختلف گیاهی مورد بررسی در این پژوهش می‌تواند به محتویات متابولیت‌های ثانویه مرتبط باشد.

کلمات کلیدی