مطالعات نشان می دهد که اجرام آسمانی با اعمال نیروی گرانشی هرچند کم خود نسبت به نیروهای تجمیعی تکتونیکی در ایجاد زمین لرزه می تواند مؤثر باشد. این نیروها در محیط سیال سبب افزایش فشار منفذی و سبب تسهیل در گسیختگی و چکانش زمین لرزه می گردد. در این پژوهش پیوند زمین لرزه ها با مؤلفه های تنش کشندی در حریم گسل امتداد لغز چپگرد مشا بررسی شد. به این منظور از داده های لرزه ای IIEES و NEIC، 1975 تا 2020 استفاده شد. از تعداد کل 188 رویداد لرزه ای با بزرگای بیش از 2 در پیرامون گسل، پس از حذف پیش لرزه و پس لرزه به روش روزنبرگ و در نظرگیری بزرگای کامل شده(8/2 = Mc)، تعداد 84 رویداد مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به گسلش سطحی و موقعیت درونی زمین لرزه ها و با فرض این که رویدادها در صفحه گسلی رویداده است، معادله ریاضی صفحه گسلی برازش شده و در قالب قطعات گسلی مدل شد. سپس مؤلفه های تنش اصلی و برشی در چهارچوب(قاب) صفحه با کمک ماتریس تبدیل گنجانده و محاسبه شد. نتایج نشان می دهد که مؤلفه افقی شمالی- جنوبی تنش کشندی، بیشترین تأثیر را بر نیروهای تکتونیکی گذاشته و آن بخش از این مؤلفه که به سمت جنوب عملکرده است، سبب به چپ راندن پوش تنش گسیختگی مور و موجب تسهیل در چکانش زمین لرزه می گردد. رویدادها در قاب صفحه های مدل شده به روش آزمون شوستر و دوجمله ای، در دو حالت متعارف فاز 360 و 180± درجه مورد بررسی آماری قرار گرفت. نتایج این آزمون در سطح آزمون 5%، همبستگی مناسبی بین نیروهای کشندی و زمین لرزه ها را در محدوده بزرگای 9/4-8/2 نشان نمی دهد. ولی با کلاسه بندی داده ها، مشخص گردید که مؤلفه های تنش برشی کشندی با زمین لرزه با بزرگاهای 9/3 – 3 در ارتباط می باشد.

کلمات کلیدی