چکیده هدف: هدف پژوهش ساخت و بررسی پایایی و روایی پرسشنامه پویایی‌های خانواده کودکان با ناتوانی‌های یادگیری بود. روش: روش پژوهش ترکیبی اکتشافی متوالی با مدل توسعه ابزار بود که در دو بخش کیفی (پدیدارشناسی توصیفی) و کمی (توصیفی همبستگی) انجام شد. جامعه‌ی آماری والدین کودکان با ناتوانی‌های یادگیری در سال تحصیلی 1400-1401 در شهر مشهد بودند. نمونه در بخش کیفی 20 نفر و در بخش کمی 409 نفر در مطالعه نخست و 351 نفر در مطالعه دوم به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی، روایی سازه و بررسی همسانی درونی به‌وسیله نرم‌افزارهای SPSS16 و AMOS20 انجام گرفت. یافته‌ها: نتایج بخش کیفی نشان داد پویایی‌های خانواده شامل سه مضمون اصلی مسائل کودک، مسائل مدرسه و مسائل خانواده است. نتایج بخش کمی نشان داد پرسشنامه ساخته‌شده از ساختاری شش عاملی برخوردار است که 77/67 درصد واریانس را تبیین می‌کند. تحلیل عاملی تأییدی نیز این ساختار و نیز ساختار شش عاملی را تأیید کرد. همسانی درونی مقیاس با آلفای کرونباخ برای مسائل کودک، مسائل مدرسه، کارکردهای تحولی-تربیتی خانواده، چالش‌های محیطی، تأثیر روی خانواده و چالش‌های والدین و کل مقیاس به ترتیب 94/0، 91/0، 95/0، 89/0، 76/0، 94/0 و 93/0 و ضرایب دونیمه کردن نیز به ترتیب 92/0، 87/0، 94/0، 80/0، 73/0، 88/0 و 63/0 به دست آمد. بر اساس یافته های این پژوهش نتیجه می شود که پرسشنامه پویایی‌های خانواده کودکان با ناتوانی‌های ویژه یادگیری در نمونه دانش‌آموزان شهر مشهد از روایی و پایایی مطلوبی برخوردار است و می‌تواند به‌عنوان یک ابزار جهت سنجش پویایی های خانواده این گروه از کودکان مورد استفاده قرار گیرد.

کلمات کلیدی