«ادبیات تطبیقی» به ملّت ها فرصت می دهد تا چهرة خویش را در آینة ادبیات دیگران ببینند و بر مقام و منزلت خود در میان ملّت های دیگر آگاه گردند و تصویر شناسی یکی از شاخه های مهم مطالعات این رشته است که در آن به بررسی تصویر یک ملّت از جانب یک فرد خارجی با زبان متفاوت در ادبیات دیگری، پرداخته می شود. تصویرشناسی موضوعی بینارشته-ای و بینافرهنگی و مناسب ترین شیوۀ خوانش متون نثر است که با بررسی آثار ادبی و تصویرها، بافت فکری- فرهنگی کشوری را که متن در آن تولید شده است، بازسازی می کند. بهترین آثار برای این گونه مطالعات سفرنامه ها و یا کتبی همچون مسالک الممالک است که بیشتر تصاویرشان واقعی و عاری از جانبداری است. اصطخری از جغرافی دانان و سفرنامه نویسان قرن های سوم و چهارم ه. ق است، او در اثرش با نام المسالک الممالک به معرفی ایران و کشورهای اسلامی از جنبه های مختلف پرداخته است. تصاویر مذهبی بخش ایران در این پژوهش، از جنبۀ تصویرشناسی از نگاه ارزشگذارانۀ اصطخری، مورد برسی قرار گرفته است. اصطخری، در این اثر، از ایران، تصویری نسبتاً مثبت ارائه داده است. زیست بوم، تعصّبات ملّی _ مذهبی و ساختار جامعۀ عصر او در ارائۀ این تصاویر بی تأثیر نبوده است.

کلمات کلیدی