مدل‌های رگرسیون کاربری اراضی (LUR) یکی از روش‌های نوین مدل‌سازی پراکنش غلظت آلاینده‌های هوا در مقیاس‌های فضایی مختلف می‌باشد. می‌توان از این مدل‌ها به منظور شناسایی منابع بالقوه آلودگی هوا بهره جست. در این پژوهش، جنبه‌های مختلف مطالعات مدل‌های رگرسیون کاربری اراضی برای ذرات معلق موجود در هوا از جمله سال انتشار، منطقه مورد مطالعه، تعداد ایستگاه‌های سنجش کیفیت هوا مورد استفاده برای ساخت مدل LUR، مدت زمان و سال اندازه‌گیری آلاینده، متغیرهای فضایی پیش‌بینی‌کننده، همراه با اندازه بافر آن‌ها و ضرایب تعیین مدل‌های ایجاده شده بررسی گردید. بیست و هفت مطالعه بررسی شد که در بازه زمانی سال‌های 2015 تا 2022 منتشر شدند. بیشترین و کمترین این پژوهش‌های انجام گرفته به ترتیب مربوط به ذرات معلق کمتر از 5/2 میکرومتر و کمتر از 1 میکرومتر می‌باشد. از این تعداد، یازده مطالعه در چین، چهار مطالعه در ایران، دو مقاله در کانادا و تایوان و تنها یک مورد در استرالیا، هنگ کنگ، تایلند، آمریکا، آلمان، پاکستان، ایتالیا و ایرلند انجام شد. اجرای مدل‌های کاربری اراضی بر اساس مقادیر اندازه‌گیری‌شده از چهار سایت پایش کیفیت هوا در اراک تا 1382 سایت در چین ایجاد شدند. اصلی‌ترین متغیرهای پیش‌بینی‌کننده مدل‌های کاربری اراضی اجرا شده در مطالعات مختلف شامل کاربری اراضی/پوشش زمین، راه و ترافیک و جمعیت بود و متغیرهایی از جمله منابع انتشار، مشخصات جغرافیایی، پارامترهای هواشناسی، شاخص‌های الگوی سرزمین و مورفولوژی ساختمان به عنوان پیش‌بینی‌کننده‌های فرعی در جهت بهبود این مدل‌ها گزارش شدند. اندازه بافرها از 25 متر تا 500 کیلومتر متغیر بود که بیشتر پژوهشات بافرهای نسبتا کوچک را در نظر گرفته بودند. بازه زمانی مورد مطالعه بین یکسال تا شش سال متفاوت بود که بیشترین مطالعات در بازه زمانی یکساله انجام گردیدند. کمترین و بیشترین ضریب تعیین مدل‌های مربوط به ذرات معلق به ترتیب برابر با 20/0 مربوط به آلاینده PM2.5 و 95/0 مربوط به آلاینده PM10 بود.

کلمات کلیدی