براساس نظریه استعاره مفهومی، مفاهیم انتزاعی بواسطه مفاهیم عینی در چارچوب استعاره مفهومی قابل فهم می گردند. استعاره های مفهومی هم در زبان روزمره و هم در متون علمی یافت می گردند. جهت دوری – نزدیکی در معنای تحت اللفظی اش به رابطه میان اجسام در عالم طبیعت اشاره دارد. اما ملاصدرا از این جهت برای توصیف امور متافیزیکی بهره برده است. بکارگیری جهت دوری – نزدیکی جهت تبیین مفاهیم و اصول فلسفی را می توان در چارچوب نظریه استعاره مفهومی صورت بندی کرد. بخشی از استعاره های مفهومی مرتبط با دوری – نزدیکی در آثار ملاصدرا عبارتند از «امکان استعدادی به مثابه امر دارای نزدیکی و دوری نسبت به حصول»، «امکان به مثابه نزدیکی به حصول و امتناع به مثابه دوری از حصول»، «موجودات هستی به مثابه امور دارای نزدیکی و دوری نسبت به ذات باری تعالی»، «باری تعالی به مثابه نزدیک ترین امر به هر موجودی»، « تکامل و تعبد به مثابه تقرب به سوی ذات الهی»، «علت بی واسطه به مثابه علت قریب»، «علت تام به مثابه علت قریب و علت ناقص به مثابه علت بعید»، «عشق و محبت به مثابه نزدیکی» و «تشبه به مثابه تقرب»

کلمات کلیدی