آیات قرآن کریم دلالت دارند، بر اینکه شیطان با استنکاف از اوامر الهی و توجیهات غیرعقلایی و اقدامات مکارانه بدنبال عاجز نمودن خداوند در ذات و صفات و افعال بود، و شیاطین انسی نیز همچون کفار و مشرکین از یک سو درصدد حذف معرفتی و معنوی خدا و حذف فیزیکی انبیاء و ایمان گروان بودند، و از سوی دیگر تلاش می نمودند، خود را از عذاب الهی در دنیا نجات داده و از شکست در برابرا نبیاء فرار کنند. هدف مقاله بازخوانی مولفه های تعجیزی شیاطین از منظر قرآن کریم است. پرسش تحقیق این است که: شیاطین با تمسک به چه شیوه هایی، به تعجیز انبیا و موحدان پرداخته اند، راهبرد خداوند در مقابل آن چه بوده است؟ این تحقبق از نوع تحقیق محتوا و جمع آوری داده ها از منابع مرتبط، در راستای پاسخ به پرسش تحقیق بوده است. شیاطین از مولفه های گوناگونی همچون انکار و تکذیب، تهمت و افتراء، تمسخر و استهزاء، ترویج خرافات، قلب واقعیات، ایجاد موانع و استحکامات، تهدید، تطمیع، تحریم، تبعید، تخریب وتهدیم بهره می جستند. خدای سبحان در قرآن کریم با رد ادعاهای شیطان، مالکیت و خالقیت اصیل را مختص خود دانسته و با اشاره به شرافت انسان بواسطه ظرفیت های تکوینی، غوایت را عامل انحراف انسان برمی شمارد و اجازه تصرف ابتدایی شیطان بر انسان را نداده و مخلصین و شاکرین نیز از حوزه نفوذ شیطان مصون می باشند. اما خداوند در برابر شیاطین انسی با راهبردهای ایجابی و سلبی، هم پاسخ های نظری حکیمانه و مجاب کننده به مولفه های تعجیزی آنها داده است، و هم در عمل با یاری انبیاء و موحدان و فرستادن عذاب، موجبات شکست آنها را فراهم نموده و در پایان بشارت قطعی حاکمیت دین خدا و مومنین را اعلام می کند.

کلمات کلیدی