رمان یکی از گونه‌های رایج ادبی معاصر است که می‌تواند پیوند مستقیمی با بافت سیاسی-اجتماعی هر جامعه داشته باشد. به‌وجود‌آمدن زیرگونۀ رمان اسطوره‌ای در دهه‌های اخیر، این پیوند را مستحکم‌تر کرده است؛ زیرا حماسه‌ها و اسطوره‌ها با قابلیت‌های فراوان خود، به‌خوبی می‌توانند نویسنده را در انعکاس بافت فرامتن و بیان موضع موافق یا مخالفش نسبت به آن، یاری رسانند. ازاین‌رو، رمان‌نویسان نیز آنها را با رویکردهایی متفاوت و گاه متضاد نسبت به بافت فرامتن به کار می‌گیرند. در این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش هستیم که بلقیس سلیمانی به‌عنوان یکی از نویسندگان این نوع از رمان، چرا و چگونه شخصیت‌های شاهنامه را به رمان به هادس خوش آمدید، فراخوانده است؟ برای پاسخ به این پرسش، ابتدا به بررسی بافت سیاسی-اجتماعی زمان نگارش این رمان (دهۀ هشتاد شمسی) پرداخته‌ایم. سپس با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی و از منظر جامعه‌شناسی سیاسی، موضع موافق یا مخالف نویسنده را نسبت به بافت فرامتن خود روشن ساخته‌ایم. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که سلیمانی با فراخوانی کنشگر فعال و هنجارشکن رودابۀ شاهنامه به رمان خود و منفعل‌کردن او دربرابر هنجارهای حاکم بر جامعۀ مردسالار و نمایش پیامدهای منفی این نوع هنجارها برای رودابه به‌عنوان نمایندۀ زنان، سعی دارد گفتمان مردسالاری را از طریق ایجاد تداعی تضاد میان کنش‌های رودابۀ پیش‌متن و رودابۀ بیش‌متن، بازنمایی و تضعیف کند.

کلمات کلیدی