مان از دید پژوهشگران مختلف به مثابه‌ی اثری اجتماعی (تأثیر پذیرفته از اجتماع و تأثیر گذارنده بر آن) معرفی شده است. این پژوهش بر پایه‌ی همین پیش‌فرض به مطالعه‌ی موردی چهار رمان جنگ می‌پردازد تا تفاوت میان روایت رسمی از جنگ در رسانه‌های مختلف (از جمله ادبیات رسمی) را با آنچه در این آثار بازگو شده، نشان دهد. روش این مطالعه براساس تلفیقی از دستاوردها و مبانی نظری موجود در نقد جامعه‌شناسی، به ویژه الگوی لوکاچ-گلدمن، نقد اجتماعی لوونتال و رابطه‌ی شخصیت و نهادهای قدرت پی‌یر بوردیو است. رمان‌های چهارگانه‌ی انتخاب شده عبارتند از زمین سوخته، آداب زیارت، زمستان 62 و باغ بلور. این آثار همه در روزگار جنگ تألیف شده‌اند و همه از آثار مورد توجه و پرشمارگان به شمار می‌روند. برای دستیابی به درک دقیق­تر از رمانها، خوانش تفسیری هر رمان براساس الگوی نقد جامعه‌شناختی و با پرهیز از هر گونه پیش‌داوری انجام شده است. درتحلیل پایانی نشان داده شده است که رویکردهای اصلی در هر یک از این چهار رمان در تقابل با روایت رسمی از جنگ بوده و مشخص شده است که چگونه ویژگی‌هایی مانند شخصیت‌پردازی، پیرنگ، لحن، زاویه‌ی دید و حتی محتوای اثر در خدمت بازتاب گفتمان اقلیت قرار گرفته‌اند. گفتمان اقلیت صدایی متکثر و کاملا متفاوت با روایت رسمی از جنگ است که جلوه‌‌ی آن را در رمان جنگ بر خلاف شعر و دیگر گونه‌های ادبی مرتبط با ادبیات جنگ (مانند خاطره‌نویسی و روایت‌های شفاهی) به وضوح می‌توان باز جست.

کلمات کلیدی