عنوان : ( بررسی فقهی ـ حقوقیِ مباهته رسانهای )
نویسندگان: علیمراد حیدری ,
چکیده
مباهته اصطلاحی فقهی است که از عبارت «باهِتوهُم» در روایت منقول از پیامبر اکرم گرفته شده است. از حیث فقهی برخی آن را به معنای «تهمت زدن» دانستهاند و با استناد به آن حکم به جواز بهتان و دروغبستن به اهل بدعت دادهاند ولی بعضی دیگر آن را به معنای «استدلال محکم و مبهوت کننده» دانسته و در نتیجه حکم به عدم جواز «بهتان» به اهل بدعت دادهاند. پرسش این است که آیا مباهته مستنبط از روایت، به معنای استدلال محکم و اعجاب انگیز است و یا بهتانزدن به اهل بدعت؟ و به فرض جواز فقهی بهتانزدن به اهل بدعت از باب مصلحت، آیا مصلحت ادعایی در عصر تبادل اطلاعات و فعالیتهای رسانهای که دارای ویژگی اقناع کنندگی، گستردگی دامنه و نفوذ، شفاف سازی و در عین حال قابلیت استفاده ابزاری است نیز وجود دارد یا خیر؟ و آیا در نظام حقوق رسانهای مبتنی بر قوانین موضوعه نیز چنین امری مجاز است یا خیر؟باور این است که ملاک فقهی قائلین جواز بهتان به اهل بدعت، «مصلحت» ایجاد تنفر و دور کردن مردم از پیروی بدعتگذاران بوده، لکن در حال حاضر «تبدّل ملاک» حاصل شده و بهتانزدن به اهل بدعت نه تنها محقِّق چنین مصلحتی نیست، بلکه آشکارشدن دروغ زمینه مظلوم نمایی و تبلیغ به سود بدعتگذاران را فراهم میکند و «مفسده» وهن اسلام و بیاعتمادی به مسلمین را در پی دارد. در بعد حقوقی، حکومت عهده دار اجرای احکام حدود و تعزیرات است و نظر به اصل قانونیبودن جرم و مجازات و عدم جرم انگاری مصادیق بدعت، بدعتگذاربودن شاکی، سبب اباحه یا عذر قانونی معافیت بهتان زننده نیست.
کلمات کلیدی
مباهته افترا نشر اکاذیب جرم مطبوعاتی رسانه بدعت مصلحت@article{paperid:1094125,
author = {حیدری, علیمراد},
title = {بررسی فقهی ـ حقوقیِ مباهته رسانهای},
journal = {حقوق اسلامی},
year = {2016},
volume = {12/47},
number = {47},
month = {March},
issn = {1735-3270},
pages = {113--130},
numpages = {17},
keywords = {مباهته افترا نشر اکاذیب جرم مطبوعاتی رسانه بدعت مصلحت},
}
%0 Journal Article
%T بررسی فقهی ـ حقوقیِ مباهته رسانهای
%A حیدری, علیمراد
%J حقوق اسلامی
%@ 1735-3270
%D 2016