با توجه به اهمیت نخود در تامین نیاز پروتئینی،‌ این مطالعه به‌صورت کرت‌های خردشده و در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی98-1397 انجام شد. تیمارهای تغذیه‌ای شامل: 1- پرایمینگ بذر با اسیدسالیسیلیک همراه با کاربرد باکتری‌های آزادزی تثبیت‌کننده نیتروژن، باکتری حل‌کننده فسفات و باکتری حل‌کننده پتاسیم در خاک(P+BF)، 2- کاربرد باکتری‌های آزادزی تثبیت‌کننده نیتروژن، باکتری حل‌کننده فسفات و باکتری حل‌کننده پتاسیم(BF)، 3- کاربرد باکتری‌های آزادزی تثبیت‌کننده نیتروژن، باکتری حل‌کننده فسفات و باکتری حل‌کننده پتاسیم قبل از کاشت همراه با محلول‌پاشی اسیدآمینه، پتاسیم و سیلیسیم در مراحل رشد(BF+F)، 4-پرایمینگ بذر همراه با کاربرد باکتری‌های آزادزی تثبیت‌کننده نیتروژن، باکتری حل‌کننده فسفات و باکتری حل‌کننده پتاسیم قبل از کاشت همراه با محلول‌پاشی اسیدآمینه، پتاسیم و سیلیسیم در مراحل رشد(P+BF+F) و 5-شاهد (بدون تغذیه) به‌عنوان کرت اصلی و ژنوتیپ‌های نخود دسی (MCC911، MCC603، MCC291، MCC259، MCC83) به‌عنوان کرت‌های فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که ژنوتیپ MCC291 در P+BF+F و ژنوتیپ MCC83 در BF+F بیشترین غلظت کلروفیلa را دارا بودند و ژنوتیپ‌های MCC259، MCC911 در BF و MCC83 در P+BF+F بیشترین ارتفاع بوته را تولید کردند. ژنوتیپ‌های MCC259، MCC911 در P+BF+F بیشترین ارتفاع اولین غلاف و ژنوتیپ MCC83 در P+BF+F بیشترین تعداد غلاف و وزن صد دانه را به خود اختصاص دادند. ژنوتیپ MCC259 در P+BF و P+BF+F و ژنوتیپ MCC911 در BF+F به‌ترتیب با 233، 212 و 206 گرم در مترمربع، بیشترین عملکرد دانه تولید کردند. در کل و با توجه به عملکردهای به‌دست‌آمده می‌توان نتیجه گرفت که تیمارهای ترکیبی، موجب بهبود رشد و افزایش عملکرد نخود شده است.

کلمات کلیدی