عنوان : ( بررسی انواع خشکسالی و مشخصه های آن در ایران با استفاده از شاخص بارش تبخیر-تعرق استاندارد شده (SPEI) )
نویسندگان: نسترن ترابی نژاد , آذر زرین , عباسعلی داداشی رودباری ,بر اساس تصمیم نویسنده مقاله دسترسی به متن کامل برای اعضای غیر دانشگاه ممکن نیست
چکیده
خشکسالی یک مخاطره طبیعی پرهزینه با پیامدهای گسترده بر کشاورزی، اکوسیستم و منابع آب است. هدف از این پژوهش بررسی مشخصههای خشکسالی و انواع آن در ایران طی چهار دهه گذشته است. برای این منظور از دادههای 49 ایستگاه هواشناسی همدید طی دوره آماری 2020-1981 استفاده شده است. خشکسالی با شاخص بارش تبخیر-تعرق استاندارد شده (SPEI) در چهار مقیاس 3، 6، 12 و 24 ماهه مورد بررسی قرار گرفته است. سپس با استفاده از تئوری Run مشخصه-های خشکسالی شامل بزرگی، طول دوره، شدت و فراوانی آن برای هر چهار مقیاس مورد بررسی محاسبه شد. نتایج نشان داد که در دوره چهل ساله مورد بررسی فراوانی رخداد خشکسالی از حداقل 12.13 درصد تا حداکثر 18.13 درصد از کل ماهها در مناطق مختلف کشور در نوسان است. بررسی اقلیمشناسی مشخصههای خشکسالی در پهنه ایران نشان میدهد که فراوانی خشکسالی در غرب، جنوبغرب، سواحل خلیج فارس و شمالغرب ایران بیشتر از سایر مناطق کشور است. این در حالی است که طول دوره خشکسالی در مناطق شرقی و مرکزی ایران بالاتر است. بررسی انواع خشکسالی نشان میدهد که بیش از 60 درصد از خشکسالیهای رخ داده در ایران از نوع خشکسالی متوسط است. خشکسالیهای متوسط و شدید در ایران بیشتر در غرب، جنوبغرب و شمالغرب ایران دیده میشوند. طول دوره خشکسالی ایران از حداقل 3 ماه برای SPEI-3 تا بیش از 8 ماه برای SPEI-24 در تغییر است. شدت خشکسالی نیز در مناطق شرقی و داخلی بیشتر از مناطق غربی و شمالغربی ایران است. تغییرات دههای خشکسالی نیز نشان میدهد که طی دهههای اخیر طول دوره و بزرگی خشکسالی در ایران افزایش یافته و شدت خشکسالی کاهش داشته است.
کلمات کلیدی
, خشکسالی, مشخصه های خشکسالی؛ تئوری RUN؛ انواع خشکسالی؛ ایران@article{paperid:1094445,
author = {ترابی نژاد, نسترن and زرین, آذر and داداشی رودباری, عباسعلی},
title = {بررسی انواع خشکسالی و مشخصه های آن در ایران با استفاده از شاخص بارش تبخیر-تعرق استاندارد شده (SPEI)},
journal = {آب و خاک},
year = {2023},
volume = {37},
number = {2},
month = {May},
issn = {2008-4757},
pages = {1--18},
numpages = {17},
keywords = {خشکسالی، مشخصه های خشکسالی؛ تئوری RUN؛ انواع خشکسالی؛ ایران},
}
%0 Journal Article
%T بررسی انواع خشکسالی و مشخصه های آن در ایران با استفاده از شاخص بارش تبخیر-تعرق استاندارد شده (SPEI)
%A ترابی نژاد, نسترن
%A زرین, آذر
%A داداشی رودباری, عباسعلی
%J آب و خاک
%@ 2008-4757
%D 2023