امروزه بررسی تجارت بصورت شبکه ای، علاقه بسیاری از محققین را بخود جلب نموده است . این امر مبتنی بر مفهوم گراف و با بکارگیری ابزار گوناگون و استفاده از داده های تجاری گروهی از کشورهای به هم مرتبط در قالب یک شبکه امکانپذیر شده است. کشورهای پساشوروی بعنوان گروهی از کشورها ، هرچند با خاستگاه مشترک، اما با جنبه های متفاوت سیاسی، جغرافیایی، اقتصادی و فرهنگی ، مسیرهای تجاری گوناگونی را در پیش گرفته اند. هدف این مطالعه شناسایی مدل ساختاری شبکه کشورهای پساشوروی و بکارگیری آن در جهت بررسی اثرات عضویت در سازمان همکاری های شانگهای بر ایجاد پیوند تجاری است. در این راستا از مدل گراف های تصادفی نمایی (ERGM) برای تخمین پارامترهای مرتبط با پیکربندی ها و ویژگی های شبکه ای و غیرشبکه ای استفاده می شود. براساس نتایج، مدل ERGM شبکه تجاری کشورهای پساشوروی در مقاطع زمانی مختلف (سالهای 2019،2017 و 2021)ساختار شبکه ای یکسانی دارد و پیکربندی های متعارف شبکه، جزو عناصر اساسی مدل می باشد.علاوه بر این، متغیرهای دربرگیرنده ویژگی های مختص به نود و لبه نیز عملکرد توضیحی مدل را بهبود بخشیده و عضویت در سازمان همکاری های شانگهای ، عاملی بازدارنده در ایجاد پیوند تجاری در شبکه است . با این حال، بررسی تجاری در قالب شبکه دربرگیرنده این توصیه است که برآیند اثرات این عضویت مدنظر قرارگیرد چرا که توافقات ترجیحی علاوه بر اثرات مثبت برای اعضا، متضمن اثرات غیرمستقیم متاثر از این عضویت و از طریق سایر روابط تجاری است.

کلمات کلیدی