از ویژگیهای مهم فرهنگها استفاده از شاهد مدخل و نقل قول برای تأیید معنا و کاربرد واژه یا ترکیب توسّط دیگران است. فرهنگ‌های شبه قارّه نیز به این موارد پرداخته‌اند؛ بهار عجم یکی از این فرهنگ‌هاست که دارای 19729 مدخل و دربردارندۀ واژه‌ها، ترکیبات، امثال و شعرهای فراوانی از سبک خراسانی تا هندی است. این پژوهش پس از مطالعۀ کامل و دقیق این فرهنگ، به شاهدهای مدخل و روش‌های نقل قول در آن پرداخته‌ و نشان‌داده‌است که شاهدهای مدخل در این فرهنگ به سه دستۀ شعری، نثری و مثالی قابل تقسیم است.فراوانی شاهدهای شعری به دلیل غلبۀ شعری فرهنگ‌های فارسی تا زمان تألیف فرهنگ بهار عجم و توجّه بیشتر فارسی‌آموزان شبه ‌قارّه به مقولۀ شعر بوده و شاهدهای نثری نشان‌دهندۀ اهمّیت منابع این‌گونه شاهدها در بازۀ زمانی تألیف بهار عجم و حرکت بیشتر فرهنگ‌نویس به سمت رونویسی‌نکردن از فرهنگ‌های شعری پیشین بوده‌است. همچنین شاهدهای مثالی بر جنبۀ آموزشی این فرهنگ دلالت دارد. در بخش دوم، روش‌های دوازده‌گانۀ نقل قول در فرهنگ بهار عجم با ذکر نمونه آمده‌است؛ این روش‌ها از جهتی نشان حسّاسیت لاله تیک‌چند نسبت به مواد فرهنگ بهار عجم و از جهتی دیگر برای آموزش و اطمینان-دادن به مراجعان این فرهنگ که بیشتر، آموزش‌بینان زبان فارسی بوده‌اند است.

کلمات کلیدی