هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی برنامه آموزش فرزندپروری ذهن‌آگاهانه همراه با آموزش مدیریت والدین (آموزش ترکیبی) با آموزش فرزندپروری ذهن‌آگاهانه و آموزش مدیریت والدین به تنهایی، بر راهبردهای مقابله‌ای و رضایت زناشویی در مادران کودکان پیش‌دبستانی انجام شد. روش پژوهش: پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری دو ماهه با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل کلیه مادران کودکان پیش‌دبستانی شهر کاشمر در سال 1399-1400 بود که از این جامعه تعداد 120 نفر به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و در چهار گروه 30 نفره به صورت تصادفی گمارده شدند که گروه اول برنامه‌ی آموزشی فرزندپروری ذهن‌آگاهانه و گروه دوم برنامه‌ی آموزش مدیریت والدین را طی 8 جلسه 120 تا 150 دقیقه‌ای هفتگی، و گروه سوم آزمایشی بسته‌ی آموزش ترکیبی را طی 16 جلسه 150 دقیقه‌ای دو روز در هفته دریافت نمودند. گروه گواه برنامه‌ای دریافت نکرد و در لیست انتظار قرار گرفت. همه افراد در هر سه مرحله پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری پرسشنامه‌های رضایت زناشویی انریچ (1989) و راهبردهای مقابله‌ای لازاروس و فولکمن (1984) را تکمیل کردند. در نهایت داده‌ها به روش‌های تحلیل واریانس اندازه‌گیری مکرر با کمک نرم‌افزار SPSSV19 تحلیل شدند. یافته‌ها: نتایج نشان داد هیچکدام از روش‌های آموزشی باعث اثربخشی در رضایت زناشویی نشد (08/0 =F و 98/0=P). این در حالی بود که در دو راهبرد مسأله‌محور (14/8 =F و 0001/0 = P) و هیجان‌محور (97/6 =F و 001/0= P) این میزان معنی‌دار بود. به این معنی که در مراحل پس‌آزمون و پیگیری آموزش ترکیبی از دو آموزش مدیریت والدین و فرزندپروری ذهن‌آگاهانه مؤثرتر بود. نتیجه‌گیری: یافته‌های پژوهش بیان‌گر این است که آموزش ترکیبی فرزندپروری ذهن‌آگاهانه و آموزش مدیریت والدین می‌تواند باعث کاهش راهبردهای هیجان‌محور و افزایش راهبردهای مسأله‌محور شود، امّا در رضایت زناشویی تأثیری ندارد، لذا آگاهی والدین، معلمان، مشاوران، روانشناسان و سایر متخصصان از این آموزش‌ها می‌تواند کمک‌کننده باشد.

کلمات کلیدی