وجود عناصر سنگین در خوراک و آب مصرفی دامها سبب آلودگی محصوالت دامی و بروز مشکالت بهداشتی و سالمتی برای انسان شده که این موضوع نگران کننده و مهم است، لذا به منظور بررسی مقادیر باقیمانده عناصر سنگین شامل سرب، کادمیوم، کروم، آرسنیک و نیکل در شیر و بافتهای بدن گاوهای شیری هلشتاین در استان خراسان شمالی دو آزمایش در سه منطقه طراحی و مقادیر عناصر فوق در شیر و بافتهای بدن گاوهای شیری با استفاده از دستگاه پالسمای جفت شده القایی-نشر اتمی )ICP )اندازهگیری، و مورد مطالعه قرار گرفت. در آزمایش اول سه واحد گاوداری شیری در فواصل مکانی یکسان از صنایع بزرگ استان انتخاب گردیدند و در هر واحد از شیر تعداد 11 راس گاو شیری نمونهگیری و مقادیر عناصر فوق اندازه گیری گردید. در آزمایش دوم از تعداد 5 راس از گاوهای شیری هر یک ازمناطق فوق از بافت های عضله ران، قلب، کبد، کلیه و ریه های آنها نمونه گیری و عناصر سنگین در بافت های فوق اندازه گیری شد. نتایج آزمایش اول نشان داد میزان کروم در شیر گاوهای منطقه یک و میزان نیکل در شیر گاوهای منطقه دو به طور معنیداری باالتر از سایر مناطق بود. نتایج آزمایش دوم نشان داد میزان فلزات کروم و نیکل در بافت عضله ناحیه ران گاوهای منطقه یک و میزان کادمیوم در بافت قلب گاوهای منطقه سه به طور معنی داری باالتر از سایر مناطق بود. میزان عناصر آرسنیک و کادمیوم در بافت کلیه و میزان کروم و نیکل در بافت ریه گاوهای هلشتاین نیز تحت تاثیر مناطق مختلف قرار گرفت ، بطوریکه میزان آرسنیک، کروم و نیکل در منطقه دو، و میزان کادمیوم در منطقه سه باالتر ازسایر مناطق بود. بدون در نظر گرفتن مناطق، باالترین مقادیر عناصر در بافتها مربوط به غلظت عنصر سرب بود و کبد بیشترین غلظت سرب را نسبت به سایر بافتها داشت.

کلمات کلیدی