یکی از مسائل اصلی پیش روی حقوق بشر به امکان یا امتناع اجرای آن برمی‌گردد. در عرصه‌ی داخلیِ کشورها، وجود اقتدار سیاسی برآمده از لویاتان به ضمانت اجرای حقوق بشر کمک می‌کند اما در عرصه‌ی بین‌المللی با شرایط نسبتاً آنارشیکی مواجه هستیم که چشم‌انداز تحقق حقوق بشر را مبهم می‌کند. این مشکله را می‌توان از منظر پارادایم‌های مسلط در این دو عرصه بررسی کرد. بنابراین، سوال اصلی پژوهش حاضر این است که پارادایم‌های برجسته علوم سیاسی و روابط بین‌الملل چه سازوکارهایی را برای اجرای حقوق بشر پیش نهاده‌اند. در این مقاله با چارچوب پارادایم و سامانه‌های معرفتی تبارشناسی، حقوق بشر در پارادایم‌های علوم سیاسی و روابط بین‌الملل بررسی می‌گردد. بنابراین، پارادایم‌های بالا را می‌توان در یک پیوستار قرار داد که دیدگاه‌های مختلف از امکان تا امتناع اجرای حقوق بشر را پوشش دهد. در یک سر این پیوستار، رویکردهای لیبرال و تکنولوژی‌گرا قرار می‌گیرند که اجرای حقوق بشر را در عرصه های داخلی و بین‌المللی امکان‌پذیر می‌دانند و در سوی مقابل، پارادایم‌های انتقادی و پدیدارشناسی قرار می‌گیرند که حقوق بشر و اجرای آن را در شرایط فعلی ناممکن می‌دانند. در بین این دو نیز می‌توان از پارادایم واقع‌گرایی یاد کرد که اجرای حقوق بشر را در چارچوب دولت قابل اجرا می‌داند اما تحقق آن را در عرصه بین‌المللی دشوار می‌پندارد.

کلمات کلیدی