بررسی مدل های رهبری در شرایط پیچیده و عدم قطعیت امروزی بیانگر آن است که مدل های رهبری سنتیِ مبتنی بر رقابت و سلسله مراتبی، پاسخگوی چالش های محیطی پیش روی سازمان ها نیستند و لزوم توجه به سبک هایی از رهبری احساس می شود که پیرو محور هستند. علاوه براین، مشکلاتی که سازمان های امروزی با آن مواجه هستند، بحران اعتماد به رهبری است که به طور روز افزونی شدت یافته است. اگر چه رهبران در تلاش برای کسب اعتماد پیروان هستند، اما مطالعات نشان می دهند که کارکنان و عموم افراد نسبت به رهبران و نهادهایی که تحت سرپرستی آن هاست، بی اعتمادند. با این حال، در طول تاریخ همواره رهبرانی وجود داشته اند که پیروانشان اعتماد و احترام قابل توجهی را برای آن ها قائل بوده و این رهبران توانسته اند از طریق رفتارهای فداکارانه بر بحران های سازمانی غلبه کنند. بدین منظور، پژوهش حاضر با کشف مؤلفه‌های رفتاری رهبری فداکارانه انجام شد. فلسفه تحقیق عملگرایی، رویکرد آن آمیخته و استراتژی مورد استفاده پدیدارشناسی می باشد. جامعه مورد مطالعه، نیروهای عملیاتی سازمان های امداد و نجات (آتش نشانی و فوریت های پزشکی) شهر مشهد می باشند که 18 نفر تا رسیدن به اشباع نظری به صورت نمونه گیری هدفمند انتخاب گردیدند. ابزار گردآوری داده‌ها مصاحبه نیمه ساختار یافته بود. استحکام پژوهش در بخش کیفی از از چهار معیار قابلیت اعتبار، انتقال-پذیری، قابلیت اطمینان و تأییدپذیری استفاده گردید و در بخش کمی نیز بر پایایی و روایی تأکید گردید. نتایج تحلیل داده ها در بخش کیفی با کمک نرم افزار تحلیل کیفی MAXQDA و مطابق یافته های پژوهش سیزده زیرمؤلفه در قالب سه مؤلفه دسته بندی شدند. مؤلفه های کشف شده مبین رهبری فداکارانه از منظر مشارکت-کنندگان عبارتند از: گذشتن از دارایی های مادی و معنوی، گذشتن از منابع قدرت و جانفشانی. در بخش دوم پرسشنامه محقق ساخته به همراه پرسشنامه‌های اهمال‌کاری و تمرکز تنظیمی میان رهبران و نیروهای عملیاتی توزیع شد. جهت تحلیل داده‌های بخش کمی از نرم افزار چند سطحی Mplus 8 به کار گرفته شد. نتایج بیانگر آن بود که رفتارهای رهبری فداکارانه بر کاهش سطج اهمال کاری تأثیر دارد. علاوه براین، یافته‌ها نشان دادند که تمرکز پیش گیری می‌تواند رابطه میان رفتارهای رهبری فداکارانه و اهمال‌کاری را تعدیل کند.

کلمات کلیدی