نام‌گذاری و بازنام‌گذاری یکی از جنبه‌های هویت‌بخشی به فضا است. این مقاله تحولات بازنمایی نام‌گذاری‌ها و باز نام‌گذاری‌های معابر و اماکن شهر تهران را در آیینه مطبوعات در طول یک سده موردبررسی قرار داده است و تلاش شده تا تولد و نقاط اوج نام‌گذاری‌ها و بازنام‌گذاری‌ها در گرایش‌های مختلف را نمایان سازد. در این پژوهش از روش تحلیل محتوای کمّی برای تحلیل داده‌ها استفاده‌شده است. داده‌های این پژوهش از تمام شماره‌های چاپ‌شدۀ روزنامۀ اطلاعات که حدود یک قرن چاپ آن تداوم داشته جمع‌آوری و پس از جمع‌آوری متون مرتبط با نام‌گذاری، داده‌ها طبقه‌بندی و تحلیل محتوا شدند. نام‌گذاری‌ها و بازنام‌گذاری‌ها بیش از هر چیز تابع قدرت و از طرفی تحولات اجتماعی و سیاسی هستند. یافته‌های تحقیق نشان‌دهنده این است که طی صدسال اخیر نام‌هایی با گرایش سیاسی بیشترین فراوانی را داشتند به شکلی که نام شخصیت‌ها یا وقایع سیاسی بعد از تغییرات ساختاری، به‌سرعت آماج حمله قرارگرفته است. درواقع اولین قدم بعد از تغییرات ساختاری، محو و از بین ‌بردن نام شخصیت‌ها و وقایع متناسب با نظام ارزشی گذشته است و بعد آن نام‌های همسو با ایدئولوژی وقت هستند که باید هم بر بستر بزرگ خیابان‌ها و معابر شهری و هم در خاطرات جمعی ثبت شوند به عبارتی؛ حکومت وقت خواهان تحریم هویت نظام گذشته و روی کار آوردن هویتی جدید است که این را با بذل توجه به برخی از نام‌ها و محو نام‌های ناهم‌سو با خود نشان می‌دهد.

کلمات کلیدی