برآورد اینکه چگونه اقلیم یک منطقه تحت گرمایش جهانی درآینده تغییر خواهد کرد، چالش‌برانگیز است. این پژوهش با هدف بررسی کارایی مدل‌های CMIP6 در برآورد دما، تندی باد و رطوبت نسبی و پیش نگری آن‌ها در دوره‌های آینده انجام شده است. این سه متغیر نقش کلیدی در تنش گرمایی دارند؛ لذا مطالعه آن‌ها در شرایط تغییر اقلیم ضروری است. برای بررسی متغیرهای اقلیمی یک چند مدلی همادی با روش IWM از برونداد پنج مدل CMIP6 تولید شد. نتایج نشان داد که CMIP6-MME هم از نظر میانگین اقلیمی و هم پراکنش فضایی با داده‌های مشاهداتی در توافق است و کارایی آن نسبت به مدل‌های منفرد افزایش یافته است. همگام با روند افزایشی دما در ایران، تندی باد در بیش‌تر مناطق کشور در اواخر قرن 21 تحت دو سناریوی SSP کاهش می‌یابد. این روند کاهشی می‌تواند در نتیجه کاهش ناپایداری جو و افزایش دمای پتانسیل باشد. بطوریکه در آینده دور، شمال‌غرب بیشینه بی‌هنجاری افزایشی را دما با مقدار 5.9 درجه سلسیوس و بیشینه بی‌هنجاری کاهشی تندی باد را با مقدار 0.57 متر/ثانیه تحت سناریو SSP5-8.5 نشان داده است. کاهش رطوبت نسبی در ایران از دهه 1990 مشهود است و نتایج به دست آمده در این پژوهش حاکی از روند کاهشی آن در بخش‌های بزرگی از ایران در آینده است. بطوریکه رطوبت نسبی در آینده دور در متوسط پهنه‌ای ایران تحت سناریو SSP5-8.5 به مقدار 2.17 درصد کاهش خواهد یافت. در مقابل رطوبت نسبی در جنوب شرقی ایران بی‌هنجاری افزایشی با مقدار بیش از 1 درصد تحت هر دو سناریو را دارد که احتمالاً می‌تواند در نتیجه فعالیت‌های بیشتر موسمی تابستانه آسیایی (ASM) در این منطقه از ایران طی دهه‌های آتی باشد. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که تنش گرمایی به دلیل کاهش تندی باد و افزایش دما در سرتاسر ایران تحت سناریو SSP5-8.5 به‌طور قابل‌توجهی بیشتر از سناریو SSP2-4.5 خواهد بود.

کلمات کلیدی