جبران یا عدم جبران ضرر وارده بر اموال، از موضوعاتی است که کسبه و تجّار همه ساله در پایان سال خمسی با آن مواجه می شوند و این مسئله در شقوق مختلف آن، مورد توجه فقها و بخصوص متأخرین قرار گرفته است. سؤال اصلی تحقیق این است که آیا ضرر وارده بر فرد، در هنگام محاسبه ی خمس، از سود حاصل از سرمایه اش جبران می شود؟ و یا بدون جبران ضرر، خمس ارباح مکاسب بصورت کامل پرداخت می شود؟ این پژوهش به شیوه ی توصیفی تحلیلی با بررسی آثار فقهای امامیه، ادله ی جبران خسارت و تلف از ربح را احصا نموده و ضمن بیان عدم تفاوت خسارت با تلف، عوامل مؤثر بر موضوع، نظیر استقلال ارباح یک یا چند کسب از یکدیگر، تقدم هر یک از خسارت و ربح بر دیگری و ضرر در رأس المال و غیررأس المال را مورد بررسی قرار داده و نظرات فقهای امامیه همراه با نظر برگزیده بر جبران را مطرح می کند. همچنین با استفاده از اصول عملیه ی برائت و استصحاب، حکم به جبران ضرر از ربح می کند.

کلمات کلیدی