عنوان : ( رابطه بین شیب دامنه و سنگ بستر با برخی از ویژگیهای خاک )
نویسندگان: مهدی جعفریان , علی گل کاریان , حجت امامی ,
دانلود فایل برای اعضای دانشگاهبر اساس تصمیم نویسنده مقاله دسترسی به متن کامل برای اعضای غیر دانشگاه ممکن نیست
چکیده
ماده مادری و توپوگرافی از ویژگیهای مهم و تاثیرگذار بر کیفیت خاک در هر منطقه میباشند. خاکهای حاصل از جنس سنگهای مختلف دارای خصوصیات مختلفی هستند که این تفاوتها در کیفیت خاک و فرسایش پذیری آن تأثیر مستقیم دارد. هدف از این پژوهش بررسی رابطه بین درصد شیب و جنس سنگ با برخی از خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک از قبیل درصد ماده آلی، درصد کربنات کلسیم، بافت خاک، مقاومت فروروی خاک، چسبندگی خاک، هدایت اشباع، میانگین وزنی قطر خاکدانه ها، تعداد موثر قطره و سله سطحی درهفت جنس سنگ (گرانیت، آهک پالئوژن، آهک ژوراسیک، افیولیت، شیل، مارن و ماسه سنگ) در استان خراسان رضوی میباشد. نمونه های خاک از عمق20-0سانتیمتری و از سه کلاس شیب کمتر از10درصد، 25-10درصد و بیشتر از25درصد با سه تکرار در هر شیب برداشت شد.نتایج نشان داد تمام متغیرهای مورد بررسی در جنس سنگهای مختلف دارای تفاوت معنی داری می باشند (p < 0.001). تنها متغیر سله سطحی در شیبهای مختلف دارای تفاوت معنی داری نمی باشد (p <0.05, sig =0.142) متغیرهای درصد کربنات کلسیم و هدایت اشباع در شیبهای مختلف دارای تفاوت معنی داری میباشند p < 0.05, sig = 0.009, sig = 0.030) ). سایر خصوصیات خاک نیز شامل درصد ماده آلی، میانگین وزنی قطر خاکدانه ها، تعداد موثر قطره، مقاومت نفوذ خاک و چسبندگی خاک در شیبهای مختلف دارای تفاوت معنی داری در سطح یک درصد هستند (001/0p<). با توجه به اینکه کلاس بافت خاک در شیبهای مختلف دارای تفاوت معنی داری نبود ولی درصد رس، سیلت و شن در طول شیب تغییرات زیادی داشت به طوری که با افزایش شیب درصد ذرات درشت تر افزایش یافته و از درصد ذرات ریز کاسته میشود. بیشترین و کمترین مقدار پارامترهای درصد ماده آلی، چسبندگی خاک و مقاومت نفوذ خاک به ترتیب در جنس سنگ گرانیت و شیل مشاهده شد. بیشترین درصد کربنات کلسیم در جنس سنگ آهک چناران (40.41درصد) و کمترین مقدار آن در جنس سنگ گرانیت (14.72درصد) مشاهده شد. میانگین وزنی قطر خاکدانه ها در جنس سنگ افیولیت دارای بیشترین مقدار (005/1میلیمتر) و در جنس سنگ مارن دارای کمترین مقدار (0.403 میلیمتر) بود. میانگین وزنی قطر خاکدانه ها در شیب 25-10درصد به طور معنی داری بیشتر از دو شیب دیگر بود. پارامتر تعداد موثر قطره در جنس سنگ گرانیت دارای بیشترین مقدار و در در جنس سنگ مارن دارای کمترین مقدارمیباشد. مقدار بیشینه متغیر هدایت اشباع در جنس سنگ مارن و کمینه آن در جنس سنگ آهک چناران مشاهده شد. به طور کلی با توجه به تغییرات قابل ملاحظه ویژگیهای خاک در طول شیب دامنه و جنس سنگهای مختلف انتظار میرود هدررفت خاک نیز دارای تفاوت مشخصی باشد و راهکارهای مقابله با آن باید اتخاذ شود.
کلمات کلیدی
, جنس سنگ, شیب دامنه, ویژگیهای خاک
@article{paperid:1096306,
author = {جعفریان, مهدی and گل کاریان, علی and امامی, حجت},
title = {رابطه بین شیب دامنه و سنگ بستر با برخی از ویژگیهای خاک},
journal = {آب و خاک},
year = {2023},
volume = {37},
number = {3},
month = {August},
issn = {2008-4757},
pages = {415--430},
numpages = {15},
keywords = {جنس سنگ، شیب دامنه، ویژگیهای خاک},
}
%0 Journal Article
%T رابطه بین شیب دامنه و سنگ بستر با برخی از ویژگیهای خاک
%A جعفریان, مهدی
%A گل کاریان, علی
%A امامی, حجت
%J آب و خاک
%@ 2008-4757
%D 2023
