سابقه و هدف: آکریل‌آمید یک ماده شیمیایی است که به‌طور گسترده در تولید کاغذ، رنگ و سایر محصولات صنعتی استفاده می‌شود. غذا و دود سیگار منابع اصلی قرار گرفتن در معرض آکریل‌آمید هستند. بتائین یک ترکیب طبیعی با خواص آنتی‌اکسیدانی است و اثرات محافظتی آن در پیشگیری از آسیب‌های بافتی ناشی از برخی مسمومیت‌ها نیزگزارش شده است. این مطالعه با هدف ارزیابی اثربخشی بتائین در برابر آسیب ناشی از آکریل‌آمید در بافت مغز انجام شد. مواد و روش‌ها: در این مطالعه تجربی 28 موش صحرایی نر به‌طور تصادفی به چهار گروه تقسیم شدند. گروه 1 به‌عنوان گروه کنترل در نظر گرفته شد. گروه 2، روزانه آکریل‌آمید (50mg/kg; ip ) دریافت نمودند. گروه 3 علاوه بر آکریل‌آمید، غذای حاوی 2درصد بتائین دریافت‌کردند. موش‌های گروه 4 غذای حاوی 2درصد بتائین دریافت نمودند. در پایان دوره آزمایش (یازدهمین روز)، نمونه‌گیری از بافت مغز برای ارزیابی بیوشیمیایی و هیستوپاتولوژیکی انجام شد. از آزمو‌ن‌های ANOVA و Bonferroni برای مقایسه میانگین داده‌های بیوشیمیایی گروه‌ها و از آزمون‌های Kruskal-Wallis و Mann-Whitney برای بررسی داده‌های هیستوپاتولوژی استفاده شد. تمامی محاسبات به کمک نرم‌افزار SPSS/PC، نسخه‌ی21، انجام شد. یافته‌ها: در گروه دریافت‌کننده آکریل‌آمید کاهش معنی‌دار کاتالاز و سوپراکسید دیسموتاز و افزایش معنی‌دار (0/05 >P) گروه‌های کربونیل پروتئین‌ها و مالون دی آلدئید در مقایسه با گروه کنترل مشاهده شد. پرخونی، میکروگلیوزیس و تغییرات ایسکمیک سلولی در بافت مغز موش‌های گروه دریافت‌کننده آکریل‌آمید در مقایسه با گروه کنترل به‌طور معنی‌داری افزایش داشت (0/05 >P). به دنبال تجویز بتائین در گروه 3 (آکریل‌آمید+بتائین) مقادیر سوپراکسید دیسموتاز و کاتالاز در مقایسه با گروه دریافت‌کننده آکریل‌آمید افزایش نشان دادند ودر مقایسه با گروه کنترل فاقد اختلاف معنی‌دار بودند. هم‌چنین تجویز بتائین در گروه آکریل‌آمید+بتائین باعث کاهش معنی‌دار تغییرات ایسکمیک سلولی در مقایسه با گروه دریافت‌کننده آکریل‌آمید (0/05 >P) و کاهش غیر معنی‌دار پرخونی و میکروگلیوزیس در مقایسه با گروه دریافت‌کننده آکریل‌آمید شد. استنتاج: تجویز بتائین می‌تواند در کاهش تغییرات شاخص‌های اکسیداتیو و نیز در التیام آسیب بافتی ناشی از آکریل‌آمید در بافت مغز موش مفید باشد.

کلمات کلیدی