به­منظور بررسی اثر عوامل کمی و کیفی مدیریت زراعی بر بیماری­های قارچی و عملکرد گندم، مطالعه‏ای در بهار سال 1389 در 67 مزرعه از هشت روستا واقع در چهار جهت شهرستان گرگان صورت گرفت. نمونه­برداری از مزارع گندم با استفاده از کادر 25/0 مترمربعی صورت گرفت. سپس بیماری­های قارچی شناسایی و برای محاسبه تنوع زیستی قارچ‏های بیمارگر از دو شاخص‏ هتروژنیتی شانون- وینر و سیمپسون استفاده شد. عوامل کمّی و کیفی مدیریتی در قالب پرسش­نامه از کشاورزان تهیه شد. تجزیه و تحلیل داده­ها با روش درخت تصمیم­گیری CART(Classification and Regression Trees) نشان داد که کود نیتروژن، تراکم گیاهی و کود پتاس مهم­ترین عوامل مدیریتی اثرگذار بر تغییرات شاخص تنوع شانون- وینر و کود نیتروژن، تراکم گیاهی و کود فسفر مهم­ترین عوامل مدیریتی اثرگذار بر تغییرات شاخص سیمپسون بودند. علاوه بر این، بیشترین تغییرات عملکرد گندم به­طور عمده توسط سه عامل مدیریتی میزان بذر، کود نیتروژن و تناوب پاییزه دو سال قبل نشان داده شد. به­طور کلی دو عامل مدیریتی کود نیتروژن و میزان بذر مصرفی یا تراکم گیاهی در بین شاخص­های تنوع و عملکرد گندم مشترک بودند که کود نیتروژن به­ترتیب 38 و 31 درصد از تغییرات شاخص­های شانون- وینر و سمپسون و میزان بذر مصرفی 46 درصد از تغییرات عملکرد گندم را شامل شدند. نتایج این تحقیق نشان داد که مقدار مناسب کود نیتروژن و تراکم گیاهی مطلوب راهکارهای مدیریتی مؤثر در بهبود عملکرد گندم و کاهش بیماری­های قارچی آن در استان گلستان هستند.

کلمات کلیدی