زی‌وش (Corchorus olitorius L.) یک گیاه دارویی باارزش به‌شمار می‌رود که اولین بار در ایران در سال 1392 کشت و تولید شد. در این مطالعه، واکنش جوانه‌زنی این گیاه نسبت به دما (10، 15، 20، 25، 30، 35، 40، 45 و 50 درجۀ سانتی‌گراد) در آزمایشگاه بذر دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در سال 1390 بررسی شد. اثر دما بر حداکثر درصد جوانه‌زنی (MGP)، سرعت جوانه‌زنی (R50)، یکنواختی جوانه‌زنی (GU)، زمان تا رسیدن به 10 (D10)، 50 (D50) و 90 (D90) درصد حداکثر جوانه‌زنی، درصد گیاهچۀ نرمال (NS%) و طول گیاهچه (LS) در سطح 1 درصد معنادار بود. همچنین واکنش جوانه‌زنی به دما تا رسیدن به 10، 50 و 90 درصد حداکثر جوانه‌زنی با استفاده از سه مدل رگرسیون غیر‌خطی (مدل‌های دو‌تکه‌ای، دندان‌مانند و بتا) ارزیابی شد و مدل بتا، مدل برتر تعیین شد. دماهای کاردینال در 50 درصد حداکثر جوانه‌زنی شامل دمای پایۀ 18/10 درجۀ سانتی‌گراد، دمای بهینۀ 31/37 درجۀ سانتی‌گراد، دمای سقف 50 درجۀ سانتی‌گراد و زمان بیولوژیک 56/13 ساعت بود. نتایج مدل بتا در برازش طول گیاهچه و درصد گیاهچۀ نرمال نشان داد ظهور گیاهچه در دامنۀ دمایی 11 تا 44 درجۀ سانتی‌گراد، بیشترین طول گیاهچه در دمای 34/35 درجۀ سانتی‌گراد و بیشترین درصد گیاهچه‌های نرمال در دمای 31 درجۀ سانتی‌گراد اتفاق افتاده است.

کلمات کلیدی