ه‏منظور بررسی اثر تاریخ کاشت بر عملکرد ارقام ارزن و تأثیرپذیری آن از طول دوره‏های فنولوژیک و سرعت نمو، آزمایشی بر پایه طرح بلوک‏های کامل تصادفی در قالب تجزیه مرکب در چهار تکرار با هشت تاریخ کاشت (10 اردیبهشت، 11 خرداد، 13 تیر، 14 مرداد، 10 شهریور، 10 مهر، 12 آبان و 10 آذر) و سه رقم شامل معمولی Pannisetum galucum، دم‏روباهی Setaria italica و مرواریدی Panicum miliaceum در مزرعه تحقیقاتی- آموزشی دانشکده‏های علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام شد. نتایج نشان داد که تاریخ‏های کاشت و ارقام مختلف از نظر میانگین سطح برگ و عملکرد اختلاف معنی‏داری داشتند. تاریخ کاشت اول در هر سه‏رقم دارای سطح برگ بیشتری بود، ولی از نظر عملکرد با تاریخ کاشت دوم اختلاف نداشت. افزایش طول دوره رشد رویشی در تاریخ‏های کاشت ابتدایی نسبت به تاریخ‏های کاشت دیگر سبب شد تا در این تاریخ‏های کاشت در زمان وقوع حداکثر تابش منطقه، گیاهان فرصت کافی برای تولید سطح برگ داشته باشند و در نهایت سطح برگ مطلوبی تولید نمایند و با شرایط مناسب دما و طول روز تقارن یابند. در بین ارقام، ارزن معمولی دارای بیشترین سطح برگ بود، ولی ارزن دم‏روباهی به‏دلیل طول دوره رشد طولانی‏تر، عملکرد بالاتری داشت. ضرایب همبستگی سرعت سبز شدن با دما نشان داد که سرعت سبز شدن در تمامی ارقام همبستگی بالایی با دما (97/0> r) داشت و سرعت ساقه‏روی تحت تأثیر دما و طول روز قرار گرفت. کم‌ترین تعداد روز از کاشت تا سبز شدن در بین ارقام مربوط به 14 مرداد و 10 شهریور و از پنجه‏زنی تا ساقه‏روی متعلق به 10 شهریور بود.

کلمات کلیدی