امروزه به‌دلیل اثرات مضر کودهای شیمیایی، تمایل به استفاده از کودهای آلی مورد توجه قرار گرفته است. از این‌رو به‌منظور مقایسه تأثیر کودهای شیمیایی و آلی بر صفات کمی و کیفی گوجه‌فرنگی در شرایط مزرعه، آزمایشی در سال زراعی 1400-1399 در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل بیوچار، ورمی‌کمپوست، کود دامی (گاوی)، کود شیمیایی NPK و ترکیبی از کودهای فوق بود. نتایج نشان داد بیشترین میزان صفات طول (33/5 سانتی‌متر چین اول و 16/7 سانتی‌متر در چین دوم)، قطر (5.01 سانتی‌متر چین اول و 5.54 سانتی‌متر چین دوم) و حجم (80.5 سی‌سی چین اول و 131 سی‌سی چین دوم) گوجه‌فرنگی در چین اول در تیمار کود شیمیایی NPK به‌دست آمد در حالی‌که در چین دوم بیشترین میزان این صفات در تیمار کود ترکیبی NPK + کود دامی بود. همچنین در چین اول و مجموع هر دو چین، بیشترین میزان عملکرد در تیمار کود شیمیایی NPK (به‌ترتیب 39.6 و 70.5 تن در هکتار) مشاهده شد در حالی در چین دوم، بیشترین عملکرد در تیمار ترکیبی کود شیمیایی NPK + کود دامی (32.8 تن در هکتار) به‌دست آمد. از سوی دیگر، تیمار ترکیبی کود دامی+ ورمی‌کمپوست دارای خصوصیات کیفی شاخص بریکس (6.55 و 7.13 به‌ترتیب در چین اول و دوم)، ویتامین ث (12.9 و 11.4 میلی‌گرم در 100 گرم نمونه به‌ترتیب در چین اول و دوم) و لیکوپن (2.84 و 2.25 میلی‌گرم در 100 گرم نمونه به‌ترتیب در چین اول و دوم) بیشتری نسبت به تیمارهای کود شیمیایی و شاهد بود. به‌طور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که در کشت مزرعه‌ای گوجه‌فرنگی با به‌کار بردن ترکیبی از کودهای شیمیایی همراه با کودهای آلی، علاوه‌بر ایجاد عملکرد مطلوب کمی و بهبود خصوصیات کیفی، کاهش قابل‌ملاحظه‌ای در مصرف کودهای شیمیایی حاصل خواهد شد.

کلمات کلیدی