مناسبات و تعاملات بین کشورها به ویژه کشورهایی که دارای مرزهای مشترک با یکدیگر هستند به صورت مستقیم و در شکل های مختلف تحت تأثیر مولفه های ژئوپلیتیک است. چرا که مولفه های ژئوپلیتیک پایه اصلی شکل دهنده سیاست خارجی کشورها و استراتژی هایی است که کشورها به عنوان بازیگران ژئوپلیتیک در پیش می گیرند. در این میان کشور جمهوری اسلامی ایران و عراق نیز با دارا بودن بیش از 1200 کیلومتر مرز مشترک به صورت های مختلف مناسباتشان تحت شعاع مولفه های ژئوپلیتیک یکدیگر قرار گرفته است. بر این مبنا، در تحقیق حاضر که به روش توصیفی و تحلیلی به انجام رسیده است تلاش شده است به این سوال پاسخ داده شود که مهمترین مولفه های ژئوپلیتیک موثر در مناسبات دو کشور همسایه جمهوری اسلامی ایران و عراق کدام ها هستند؟ نتایج حاصل از تحقیق حاضر نشان دهنده آن است که مولفه های ژئوپلیتیک موثر بر مناسبات ایران و عراق شامل مولفه های خاص کشور جمهوری اسلامی ایران؛ خاص کشور عراق و مولفه های مشترک می باشد که به صورت کلی این مهمترین این مولفه های ژئوپلیتیک شامل موارد ذیل است: مذهب تشیع، گروه قومی کرد، دین اسلام، مرزهای طولانی مشترک، موقعیت ژئواستراتژیک، دسترسی به آبها (عراق محدودیت دسترسی)، جمعیت زیاد، تولید نفت، اماکن متبرکه کربلا-نجف، کاظمین و سامرا، مرجعیت تشیع در ایران و عراق و ....

کلمات کلیدی