کروم یکی از مهم‌ترین عناصر سنگین است که در سال‌های اخیر به دلیل استفاده‌های وسیع در صنعت، سموم کشاورزی و رها کردن پسماندهای صنعتی و فاضلاب‌ها به آب‌ها، بیش‌ازحد به محیط اضافه ‌شده است. از طرفی به دلیل خشک‌سالی‌های متوالی استفاده از فاضلاب‌ها برای آبیاری فضاهای سبز رایج شده است. به‌منظور ارزیابی اثر سطوح مختلف کروم (صفر، 75 و 150 میلی‌گرم در کیلوگرم) روی سه رقم گل رز (سفید، مهندسی و هفت‌رنگ) آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار به‌صورت گلدانی در سال 1398 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. به مدت 120 روز بعد از کاشت گیاهان، صفات مورفولوژیک و بیوشیمیایی ارزیابی شد. بر اساس نتایج، بیشترین میزان کاهش کلروفیل a، نسبت کلروفیل b/ a در رقم هفت‌رنگ به ترتیب 3/53 و 3/80 درصد، مقدار کاروتنوئیدها در رقم سفید به میزان 6/85 درصد، مقدار کلروفیل b در رقم مهندسی با 1/5 درصد کاهش نسبت به شاهد این ارقام در غلظت 150 میلی‌گرم در کیلوگرم خاک کروم مشاهده شد. بیشترین مقدار تجمع کروم در غلظت 150 میلی‌گرم در کیلوگرم در ریشه‌های رقم رز هفت‌رنگ و برگ‌های رقم رز مهندسی به ترتیب با نسبت 610 و 3915 برابر در مقایسه با شاهد این ارقام بود. با افزایش غلظت کروم محتوای کربوهیدرات‌های محلول افزایش یافت که این افزایش در رقم مهندسی بیشتر از دو رقم دیگر بود. درمجموع سطح برگ، شاخص کلروفیل، وزن تر و خشک اندام هوایی در همه ارقام با افزایش غلظت کروم کاهش یافت. همچنین نتایج نشان داد که رز رقم هفت‌رنگ نسبت به دو رقم دیگر نسبت به افزایش کروم مقاوم‌تر بود.

کلمات کلیدی