رابطه دبی- اشل، یکی از مهمترین اطلاعات ورودی در مدلهای هیدرولیکی و هیدرولوژیکی است که میتواند در کنترل سیلاب و مدیریت منابع آب مورداستفاده قرار بگیرد. برای بهدست آوردن این رابطه اطلاعات هندسی و هیدرولیکی مقطع رودخانه موردنیاز است. یکی از این اطلاعات ضریب زبری مانینگ ( Manning ) است که برای محاسبه این ضریب رابطه دقیقی وجود ندارد و بنا بر تجربه شخصی و جداول مرجع تخمین زده میشود. علاوه بر پارامتر زبری، عوامل مختلفی مانند برونیابی منحنی دبی- اشل و خطای اندازهگیری مستقیم دبی میتواند در تخمین نتایج اثرگذار باشد. هدف اصلی در این مقاله، تحلیل عدم قطعیت با روش ارزیابی انحراف مقادیر اندازهگیری شده در ایستگاهها و منحنی دبی- اشل پیشنهادی در رودخانهها است. اساس روش تخمین منحنیهای دبی- اشل در این پژوهش مبتنی بر مفهوم کنتورهای بیبعد مقطع در روش اندازهگیری تکنقطهای سرعت، SPM) Single point Measurement) میباشد. بنابراین برای اولین بار به بررسی عدم قطعیت در این روش پیشنهادی پرداخته میشود تا میزان کیفیت تخمینها مورد ارزیابی قرار بگیرد. برای بررسی عدم قطعیت کلی در منحنی دبی- اشل از اطلاعات زبری در رودخانههای نازلی چای در ایران، مین در انگلستان و کلرادو در آرژانتین استفاده میشود. نتایج نشان میدهد که هر چه دقت تعیین ضریب زبری بهعنوان پارامتر ورودی بیشتر باشد، عدم قطعیت در تخمین دبی کاهش خواهد یافت و کیفیت سنجشها افزایش پیدا خواهد کرد. همچنین متوسط عدم قطعیت کلی بر مبنای سه داده مشاهداتی مرجع در رودخانه های نازلیچای، مین و کلرادو بهترتیب در حدود 24.3، 33.1 و 42.5 درصد محاسبه شد.

کلمات کلیدی