توسعه آگاهانه طبیعت‌گردی، راهبردی مناسبی جهت حفظ محیط‌زیست است. هدف این پژوهش شناسایی و ارزیابی عوامل پیش‌بینی کننده دانش و آگاهی طبیعت‌گردهای منطقه حفاظت‌شده بینالود است. نوع تحقیق کاربردی، روش مورداستفاده توصیفی- تحلیلی و گردآوری داده­ها و اطلاعات از روش­های کتابخانه­ای و میدانی (پرسشنامه) استفاده‌شده است. جامعه آماری تحقیق تعداد طبیعت‌گردهای ورودی به منطقه، بر اساس آمار میدانی به‌دست‌آمده از دهیاران (شهریور 1398)، 12900 برآورد شده است. درنهایت، 210 نمونه به‌عنوان حجم نمونه مبنای تکمیل پرسشنامه و تحلیل قرار گرفت. یافته­های تحقیق نشان داد که بر اساس آزمون t تک نمونه­ای میانگین واقعی دو شاخص برخورداری از دانش زیست محیط و به‌کارگیری فناوری پاک و آگاهی نسبت به قوانین و محیط طبیعی از کمتر از میانه (3) است. یافته­های آزمون t دو نمونه نشان داد که طبیعت‌گردها ازلحاظ نگرش و رفتار محیط‎زیستی و بعد اجتماعی و اقتصادی محیط‎زیستی در وضعیت مناسبی قرار دارند، اما ازلحاظ میزان دانش محیط‎زیستی در وضعیت مناسبی قرار ندارند و نیاز به افزایش آگاهی آن‌ها در زمینه­های دانش محیط‎زیستی است. میانگین نظر مردان در شاخص­های دانش محیط‎زیستی (3) بیشتر از زنان (65/2) است ولی در شاخص‌های نگرش محیط‎زیستی و رفتار محیط‎زیستی به ترتیب زنان (30/4 و 94/3) بیشتر از مردان با میانگین (15/4 و 72/3) است و تفاوت معناداری در دو گروه وجود دارد. بر اساس آزمون رگرسیون ضریب تعیین تعدیل‌شده 54/0 می­باشد که آشکار نمود که 54 درصد از تغییرات رفتار محیط‎زیستی طبیعت‌گردها وابسته به عوامل فردی و اقتصادی- اجتماعی‏ است. نتایج آزمون همبستگی پیرسون بیانگر رابطه معنی‌دار و قوی رفتار و نگرش محیط‎زیستی طبیعت‌گردها وجود دارد. جهت ارتقای دانش محیط‎زیستی طبیعت‌گردها، ایجاد مراکز بازدیدکنندگان، برگزاری دوره‌های آموزشی، سمینارها و غیره بر مبنای ویژگی‌های سنی و جنسی پیشنهاد می‌گردد. روش­ مناسب انتقـال آموزه­ها استفاده از وسایل و مواد نشر آگاهی ماننـد تهیه بروشور، فیلم کوتاه و آگاهی رساندن از طریق شبکه­های پرطرفدار اجتماعی و تشویق سازمان‌های مردم‌نهاد برای ترویج فرهنگ طبیعت‌گردی است.

کلمات کلیدی