تصویرشناسی رویکردی بینارشته ای و بینافرهنگی به متون ادبی دارد و مهم ترین مسأله اش تحلیل و بررسی نگاه یک قوم به قوم دیگر است و از رهگذر بررسی متون مناسب ادبی در پی شناخت بهتر جامعه ای است که متن دربارة آن نوشته است و نیز آگاهی از نوع نگرش و پیش فرض های نویسندة متن ادبی. در این میان سفرنامه ها و کتاب های مسالک و ممالک ظرفیت و بستر مناسبی دارند برای تصویرشناسی چراکه مسألة اصلی این نوع از متون بازنمایی یک قوم از نظرگاه های صاحب اثر است. اصطخری از جغرافی دانان و سفرنامه نویسان مهمّ قرن های سوم و چهارم ه. ق است. او در اثرش با نام المسالک و الممالک به معرفی ایران و کشورهای اسلامی از جنبه های مختلف پرداخته است. در این جستار برآنیم با روش دانش تصویرشناسی به توصیف، طبقه بندی و تحلیل انواع تصاویر ناحیه کرمان در اثر اصطخری و عوامل تأثیرگذار بر نگرش او به کرمان باشیم. در مجموع پس از گزاره بندی عبارات مربوط به کرمان به 128 تصویر دست یافتیم که این تصاویر را بر اساس 6 شاخص فرهنگی، مذهبی، سیاسی، اقتصادی، معماری و جغرافیایی طبقه بندی کردیم. از این میان بیش ترین تصاویر مرتبط به شاخص های اقتصادی و جغرافیایی است و کم ترین تصاویر مربوط به شاخص های سیاسی و معماری است. 58 درصد تصاویر مربوط به کرمان مثبت است و در نگرش مثبت اصطخری به کرمان عواملی هم چون موضوع کتاب، نگاه بی طرفانه و وضعیت مناسب منطقة کرمان تأثیرگذار بوده اند.

کلمات کلیدی