توسعه سریع پیراشهری در دهههای اخیر موجب تغییرات وسیعی در الگوی کاربریزمین پیرامون شهرها شدهاست. هدف این مقاله بررسی تغییرات کاربریاراضی پیراشهری زاهدان با استفادهازتصاویر ماهوارهای در سالهای 2000 ، 2010،2021 و پیشبینی سال 2040 می باشد. بدین منظور تغییرات صورت گرفته در کاربریاراضی)باغات و زمین کشاورزی پیرامون شهر، محدودههای ساخته شده، اراضی بایر و مراتع (و پیشبینی روند تغییرات تا سال 2040 از مدل زنجیره مارکوف در نرمافزار ArcGIS و TerrSet استفادهشده است. نتایج نشان میدهد ،بیشترین کاهش کاربری، در سالهای 2000 تا 2010 در باغات ،اراضیکشاورزی پیراشهرزاهدان 1 / 33 %-و مراتع 15 / 27 %- و افزایش کاربری در محدوده ساخته شده 9 / 5 % و اراضیبایر 98 / 1 % اتفاق افتاده است.در سالهای 2021 - 2010 ، مساحت مراتع با 240 % ، محدوده ساختهشده با 82 / 83 % افزایش چشمگیری داشته است، اراضی کشاورزی و باغات 61 / 9 % افزایش واراضیبایر حدود 2 / 28 % -کاهشیافته است . براساس پیشبینی سال 2040 محدودههای ساختهشده حدود 11 / 7 %افزایش مساحت خواهد داشت. میتوان گفت ادامه روند فعلی توسعه شهر و تغییر کاربری اراضی پیراشهر به خسارات جبران ناپذیرمنابع طبیعی میانجامد. لذا ضروری است مدیریت شهری، رویکردی جامع برای مهار توسعه افقی شهر در پیش گیرد و از گسترش بدون برنامه و خارج از مصوبات طرح جامع جلوگیری نماید.

کلمات کلیدی